Το κόμμα της κλεπτοκρατίας και το κόμμα του Μνημονίου...

Η άνιση κατανομή των βαρών ακύρωσε το ηθικό υπόβαθρο της προσπάθειας εξόδου από την κρίση, παρόξυνε τη λαϊκή δυσαρέσκεια και καθιστά πιθανότερη την κοινωνική έκρηξη.

Στην Ελλάδα κατέρρευσε ένα μοντέλο πλασματικής ανάπτυξης. Στοιχεία αυτού του μοντέλου δεν ήταν μόνο ο αναμφισβήτητος λαϊκισμός και οι υπαρκτές συντεχνιακές...
αγκυλώσεις, όπως ιδιοτελώς επιχειρεί να μας πείσει το κόμμα του Μνημονίου. Είναι και το άτυπο καθεστώς κλεπτοκρατίας που τροφοδότησε τον παρασιτισμό και επίσης παρεμπόδισε τις παραγωγικές δραστηριότητες. Κλεπτοκρατία δεν είναι μόνο η διαφθορά των δημοσίων υπαλλήλων. Είναι κυρίως το πολυπλόκαμο σύστημα της διαπλοκής, από την οποία επωφελούνται τα «μεγάλα ψάρια». Η λεηλασία του δημόσιου χρήματος είναι... συστημικό φαινόμενο όχι μόνο στη βάση, αλλά και στην κορυφή της πυραμίδας.

Η χρήση των γνωστών πολιτικών εργαλείων δεν επαρκεί. Είχαμε και έχουμε ζωτική ανάγκη από ένα συνεκτικό εθνικό σχέδιο δημοσιονομικής εξυγίανσης και ανασυγκρότησης της οικονομίας. Είχαμε και έχουμε ζωτική ανάγκη από νέα πολιτικά εργαλεία, νέες, αποτελεσματικές πρακτικές. Έξυπνοι, ρεαλιστικοί και αποτελεσματικοί τρόποι έχουν κατά καιρούς προταθεί, αλλά παραμένουν στα συρτάρια. Το έλλειμμα είναι στην πολιτική βούληση. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τις κυβερνήσεις πριν από την εκδήλωση της κρίσης, αλλά και για τις κυβερνήσεις Παπανδρέου και Παπαδήμου.

Μια πολιτική στοχευμένων, δραστικών παρεμβάσεων και στο επίπεδο των εσόδων και στο επίπεδο των δαπανών θα μπορούσε να εξοικονομήσει τεράστιους πόρους, λόγω της γιγαντιαίας λεηλασίας και σπατάλης του δημόσιου χρήματος. Επίσης, μια πολιτική αξιοποίησης των πολλών λιμναζουσών αναπτυξιακών δυνατοτήτων της χώρας θα έθετε την οικονομία σε τροχιά πραγματικής ανάπτυξης, σπάζοντας το φαύλο κύκλο της ύφεσης, στον οποίο την έχει εγκλωβίσει το Μνημόνιο.

Η κρίση διευκολύνει την εφαρμογή τέτοιων πολιτικών. Λειτουργεί σαν καταλύτης, αλλάζοντας συμπεριφορές και νοοτροπίες στο επίπεδο της κοινωνίας. Καθιστά εφικτό ό,τι μέχρι πρότινος ήταν σχεδόν ανέφικτο. Υπό την προϋπόθεση ότι τα αναπόφευκτα βάρη θα κατανέμονταν δίκαια στα κοινωνικά στρώματα.

Ούτε η κυβέρνηση Παπανδρέου πριν ούτε η κυβέρνηση Παπαδήμου τώρα ακολούθησαν αυτό το δρόμο. Με τις ευλογίες της τρόικας, λαμβάνουν οριζόντια μέτρα, που πλήττουν κυρίως τα μικρομεσαία εισοδήματα. Ελάχιστα έχουν βάλει χέρι στους μεγάλους κλεπτοκράτες και ουσιαστικά δεν έχουν κάνει τίποτα στο αναπτυξιακό επίπεδο. Η άνιση κατανομή των βαρών, όμως, ακύρωσε το ηθικό υπόβαθρο της προσπάθειας εξόδου από την κρίση, παρόξυνε τη λαϊκή δυσαρέσκεια και καθιστά πιθανότερη την κοινωνική έκρηξη. Επιπλέον, η συρρίκνωση της ενεργού ζήτησης των λαϊκών στρωμάτων βύθισε την οικονομία στο φαύλο κύκλο της ύφεσης, με αποτέλεσμα να ανατροφοδοτήσει τη δημοσιονομική κρίση.

Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν διαπραγματεύτηκε το πρώτο Μνημόνιο, παρότι την άνοιξη του 2010 η Ελλάδα ήταν μείζονος σημασίας συστημικός κίνδυνος για την Ευρωζώνη και, ως εκ τούτου, μπορούσε να διαπραγματευτεί ένα βιώσιμο πρόγραμμα ανάταξης της ελληνικής οικονομίας. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση Παπανδρέου είχε εξαρχής παραχωρήσει ατύπως στους δανειστές την αρμοδιότητα χάραξης πολιτικής και η ίδια σερβίριζε τις πολιτικές που της υπαγόρευε η τρόικα. Ακόμα και ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε την κοινή γνώμη ήταν εισαγόμενος. Οι παραλλαγές του εκβιαστικού διλήμματος «Μνημόνιο ή χρεοκοπία» δεν είναι τίποτ’ άλλο από τη γνωστή τακτική του σοκ, που έχει ήδη εφαρμοστεί σε άλλες χώρες. Την ίδια ακριβώς στάση τηρεί και η κυβέρνηση Παπαδήμου.

Σε έξαρση χαμαιλεοντισμού, πολιτικοί που εξέθρεψαν την κλεπτοκρατία, τη σπατάλη, τον παρασιτισμό και την ατιμωρησία μετατράπηκαν σε σημαιοφόρους του Μνημονίου. Οι πιο θρασείς, μάλιστα, απ’ όσους ευθύνονται για την κατάντια της Ελλάδας κουνάνε ανερυθρίαστα το δάχτυλο στην κοινωνία. Όχι ότι οι πολίτες είναι αθώοι. Το ψάρι, όμως, πάντα βρομάει απ’ το κεφάλι. Το ίδιο ισχύει και για την ντόπια ολιγαρχία του χρήματος, που πρωταγωνίστησε στο πάρτι της κλεπτοκρατίας. Η άρχουσα τάξη βολεύτηκε με το καθεστώς ξένης κηδεμονίας. Έχει κρυφτεί πίσω από τους δανειστές, με στόχο να μετακυλήσει το λογαριασμό στα μικρομεσαία στρώματα και η ίδια να διατηρήσει τον κυρίαρχο ρόλο της στη μετά την κρίση Ελλάδα. Το κόμμα του Μνημονίου συμπίπτει σε πολύ μεγάλο βαθμό με το κόμμα της κλεπτοκρατίας.
γράφει ο Σταύρος Λυγερός

από το περιοδικό "Επίκαιρα"