Η επανάσταση των εξαθλιωμένων

Πριν από λίγο καιρό, ένας από τους πολιτικούς «αρχηγούς», βγαίνοντας από σύσκεψη, δήλωσε ότι εκείνος δεν θα συμβάλει στην έκρηξη της επανάστασης των εξαθλιωμένων! Επίκειται λοιπόν επανάσταση των εξαθλιωμένων και οι υπόλοιποι δεν έχουμε πάρει χαμπάρι;

Κατ' αρχάς, επανάσταση εξαθλιωμένων στην Ιστορία δεν έχει σημειωθεί - με την προϋπόθεση βέβαια ότι σεβόμαστε την κυριολεξία του όρου γιατί, το ξέρουμε, πολλές δικτατορίες αρέσκονται να αυτοαποκαλούνται επανάσταση! Οι εξαθλιωμένοι δεν είναι σε θέση να κάνουν επανάσταση, γιατί κάθε στιγμή ψάχνουν να βρουν ένα κομμάτι ψωμί. Μπορούν όμως να κάνουν κάτι άλλο οι εξαθλιωμένοι μπορούν να κλέψουν, να αρπάξουν, να καταστρέψουν, να καταλάβουν σπίτια και καταστήματα, ακόμη και να σκοτώσουν - αλλά αυτό δεν είναι επανάσταση.

Είναι αυτό που τα... παλαιά - με ορισμένο ιδεολογικό προσανατολισμό - εγχειρίδια Ιστορίας περιέγραφαν ως «εξέγερση του όχλου» ο «όχλος» είναι οι εξαθλιωμένοι που άδειαζαν ολόκληρες αποθήκες με σιτάρι για να φάνε τα παιδιά τους και που σε περίπτωση γενικευμένης αναταραχής άνοιγαν ακόμη και φυλακές, για να βγουν οι φυλακισμένοι - θύματα και αυτοί των ίδιων ταξικών σχέσεων.

Σε όξυνση αυτών των σχέσεων βρισκόμαστε σήμερα μόνο που πια δεν εξικνούνται τα πράγματα σε επίπεδο εθνικό, εθνικής κοινωνίας - αυτή τη στιγμή ο ταξικός εχθρός για να λεηλατήσουμε τις αποθήκες του δεν είναι δίπλα μας, είναι «αλλού» και ούτε πού είναι ούτε ποιος είναι ξέρουμε.

Είναι κάμποσα χρόνια που μία από τις θεωρίες της μόδας που συχνά εμφανίζονται και κάνουν θόρυβο μιλούσε για κοινωνία των δύο τρίτων οι δύο θα ζούνε και ο ένας θα είναι ο «εξαθλιωμένος». Αυτό σήμερα μοιάζει ειδυλλιακό. Οι «εξαθλιωμένοι» είναι τα δύο τρίτα.

Ο ιστορικός δεν επιτρέπεται να προβλέπει δουλειά του είναι μόνο να βλέπει, να καταγράφει γεγονότα και να επιχειρεί να τα ερμηνεύσει. Τι θα γίνει λοιπόν αύριο δεν ξέρω. Ξέρω όμως ότι σήμερα ζω σε μια κοινωνία που διαλύεται που περιφέρεται στους δρόμους άνεργη, που ζητιανεύει, που χάνει την όποιας μορφής εκπροσώπησή της, είτε πολιτική είτε συνδικαλιστική που κοιμάται στα πεζοδρόμια και στα παγκάκια.

Μιλούν πολλοί για απώλεια της εθνικής αξιοπρέπειας, κάποιοι και της εθνικής ανεξαρτησίας. Αφερίμ! Όταν ο άλλος έχει χάσει το ψωμί του και το γάλα για τα παιδιά του, την εθνική αξιοπρέπεια θα σκέφτεται; Αυτό το είδος αριστοκρατισμού προσβάλλει την ίδια την κοινωνία.

Ημέρα απεργίας βρέθηκα στο Κέντρο της Αθήνας. Η εικόνα του με πάγωσε: ερημιά στους δρόμους, χωρίς μέσα συγκοινωνίας, άνθρωποι με σκυμμένα, σχεδόν κλαμένα κεφάλια και ο ουρανός γκρίζος με χιονόνερο. Όλα γκρίζα, σχεδόν μαύρα.

Γινόμαστε αυτοί που θα χρωστάμε σ' αυτό το θαύμα της αλληλεγγύης (!) που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση να επιμείνουμε ότι υπάρχει ακόμη; Ας επιμείνουμε. Μου έρχονται στον νου παλαιότερα σημειώματά μου, όπου έγραφα ότι τη δεξιά Ευρώπη τη φοβάμαι. Από τι άραγε και τι μπορεί να περιμένει αυτή η κοινωνία; Μήπως από τους έλληνες λεγόμενους πολιτικούς;
γράφει ο Βασίλης Κρεμμυδάς
Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

από τα ΝΕΑ