Η δικαιοσύνη μπορεί. Θέλει;

Το ερώτημα που προκύπτει αβίαστα, τόσο απ' αυτά που είπαμε τις προηγούμενες μέρες όσο και από τα -πολύ περισσότερα- παρόμοια περιστατικά που γνωρίζουμε, είναι αν μπορεί η δικαιοσύνη να παίξει αποφασιστικό ρόλο στην πάταξη των φασιστών. Με τις δίκες τής Χρυσής Αυγής να βρίσκονται σε εξέλιξη, ίσως το ερώτημα να είναι άκαιρο αλλά παραμένει κεφαλαιώδες. Μπορεί η δικαιοσύνη να λειτουργήσει ως ανάχωμα στον φασισμό;

Κατ' αρχάς, θέλω να ξεκαθαρίσω ότι είναι κατηγορηματικά αντίθετος προς την πρόταση πολλών να... τεθεί εκτός νόμου η Χρυσή Αυγή ή όποιο άλλο φασιστικό μόρφωμα. Όχι επειδή το σύνταγμά μας δεν επιτρέπει την απαγόρευση οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος (αντίθετα με πολλά ξένα συντάγματα, ανάμεσα στα οποία της Τουρκίας και της Γερμανίας) αλλά επειδή οποιαδήποτε τέτοια απαγόρευση δεν θα είχε νόημα. Να θυμηθούμε ότι το ΚΚΕ βρισκόταν εκτός νόμου επί τρεις δεκαετίες αλλά αυτό δεν το εμπόδισε να συμμετέχει (και, μάλιστα, ιδιαίτερα ενεργά) στην πολιτική ζωή τού τόπου. Να θυμηθούμε, επίσης, ότι τον Ιανουάριο του 2014 (δηλαδή, λίγο μετά τις συλλήψεις των ηγετών τής οργάνωσης στις 28/9/2013), οι χρυσαυγήτες ίδρυσαν νέο κόμμα, την "Εθνική Αυγή", για να είναι έτοιμοι προς "μετακόμιση" σε περίπτωση που απαγορευόταν η λειτουργία τού παλιού.

Η αντίθεσή μου έχει επίσης να κάνει με το ότι οποιαδήποτε απαγόρευση δεν λύνει το πρόβλημα που έχω με την φασιστική ιδεολογία. Αυτή δεν πατάσσεται με απαγορεύσεις. Αλλοίμονο στην κοινωνία και τους πολίτες που περιμένουν παρέμβαση της δικαιοσύνης στις ιδεολογικές τους αντιπαραθέσεις. Ειδικά οι κομμουνιστές έχουν πικρή πείρα από τέτοιας μορφής παρεμβάσεις κατά το παρελθόν.

Παρεμπιπτόντως, ας αναλογιστούμε σε ποιο περιβάλλον καλείται η δικαιοσύνη να λειτουργήσει. Μη μας διαφεύγει το ότι οι φασίστες δρουν μέσα σε ένα σύστημα που σαφώς τους ευνοεί, για να μη πούμε ότι τους στηρίζει κιόλας ή και -γιατί όχι;- τους γεννά. Δείτε πώς αυτό το σύστημα υποθάλπει τον ρατσισμό ακόμη και με την φρασεολογία του (π.χ. καθώς μιλάει για "λαθρομετανάστες", οι οποίοι συνιστούν "πολιτισμική απειλή" ενώ οι καταυλισμοί τους συνιστούν "υγειονομικές βόμβες") και θυμηθείτε την συμπεριφορά τού κράτους και ειδικά του τότε υπουργού υγείας Ανδρέα Λοβέρδου προς τις οροθετικές γυναίκες και τον τρόπο με τον οποίο τις διαπόμπευσε. Μπορεί, λοιπόν, η δικαιοσύνη να σταθεί στο ύψος της μέσα σ' αυτό το περιβάλλον;

Η απάντηση είναι κατηγορηματικά θετική. Η δικαιοσύνη μπορεί! Έχει στα χέρια της τα εργαλεία που λέγονται "Ποινικός Κώδικας" και "Αντιρατσιστικός Νόμος" και δεν χρειάζεται κάτι περισσότερο. Αρκεί να αποδώσει στα διάφορα φασιστικά μορφώματα τον χαρακτηρισμό που τους πρέπει, δηλαδή των εγκληματικών οργανώσεων και όχι των πολιτικών κομμάτων, των πολιτικών ομάδων ή ό,τι άλλο. Αρκεί να συνειδητοποιήσει η ίδια ότι οι φασίστες είναι εγκληματίες επειδή είναι φασίστες.

Τι μπορεί να κάνει η δικαιοσύνη; Ενέργειες σαν την απειλή "θα δίνετε λογαριασμό στην Χρυσή Αυγή" τού φασίστα βουλευτή Γιάννη Λαγού προς τους μετανάστες ψαράδες τού Κερατσινιού, μπορούν να διωχθούν με τις διατάξεις τού άρθρου 175 του Π.Κ. περί αντιποίησης αρχής. Μετά από κάθε πράξη οργανωμένης βίας, μπορεί να ενεργοποιούνται εις βάρος των φασιστών οι διατάξεις τού 187 του Π.Κ. περί σύστασης εγκληματικής οργάνωσης. Κάθε φορά που αυτά τα αποβράσματα σηκώνουν χέρι στον οποιονδήποτε, αρκούν τα άρθρα 308-313 του Π.Κ. περί σωματικών βλαβών. Και, βέβαια, κάθε εκδήλωση ρατσισμού πρέπει να τιμωρείται με τις διατάξεις τού αντιρατσιστικού νόμου 927/1979, οι αξιόποινες πράξεις του οποίου τιμωρούνται όχι κατ' έγκληση αλλά αυτεπάγγελτα (Ν.2910/1991, άρθρο 39, παράγραφος 4).

Μπορεί, λοιπόν, η δικαιοσύνη. Το θέμα είναι αν θέλει κιόλας. Σύμφωνα με όσα έγραψε το 2012 στην "Εφημερίδα των Συντακτών" η δικηγόρος Γιάννα Κούρτοβικ, καμμία ποινική δίωξη δεν είχε ποτέ ασκηθεί αυτεπάγγελτα με βάση τον αντιρατσιστικό νόμο, καμμία δίωξη με τον Ν.3304/2003 που ποινικοποιεί τις διακρίσεις, καμμία δίωξη με το άρθρο 79 του Π.Κ. που τιμωρεί τα εγκλήματα βίας με την επιβαρυντική περίσταση των ρατσιστικών κινήτρων.

Μήπως δεν είναι το ίδιο το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο αποφάνθηκε ότι η δωδεκάμηνη κράτηση των προσφύγων στα στρατόπεδα συγκέντρωσής τους είναι σύννομη; Μήπως οι διατάξεις τού Π.Κ. περί διασποράς ψευδών ειδήσεων (άρθρο 191) ή περί πρόκλησης των πολιτών σε διχόνοια (άρθρο 192) έχουν ενεργοποιηθεί ποτέ κατά των ρατσιστών; Μήπως το δικαστικό σύστημα δεν υποφέρει από μια περίεργη αρρώστια, χάρη στην οποία αδιαφορεί για τα κηρύγματα μίσους των φασιστών αλλά εξανίσταται αν κάποιοι εργαζόμενοι απεργήσουν; Ή μήπως δεν είναι οι δικαστικοί που χαϊδεύουν τα κάθε λογής φασισταριά, φυλάσσοντας την αυστηρότητά τους για τους μαθητές που καταλαμβάνουν τα σχολεία τους;

Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις. Καταλαβαίνουμε ότι η δικαιοσύνη μπορεί αλλά δεν θέλει. Κι είναι λογικό να μη θέλει, εφ' όσον πρόκειται για μια μορφή εξουσίας που συνεργάζεται άψογα με τις άλλες ώστε όλες μαζί να υπηρετήσουν το σύστημα που γεννά και τρέφει τον φασισμό. Εμείς αναζητούμε το περιεχόμενο της νομιμότητας και των δικαιωμάτων μας στο πεζοδρόμιο, στους χώρους δουλειάς, στα καφενεία, στα σχολεία... Εκεί, δηλαδή, που χτίζεται η πραγματική κοινωνική δυναμική, ο μόνος παράγοντας που μπορεί να καθορίσει τα όρια της νομιμότητας.
γράφει ο Θοδωρής Αθανασιάδης
από το Cogito ergo sum