Euro 2016: Μια μπαρουταποθήκη ακραίου εθνικισμού

Οργανωμένοι στρατοί παραγωγής μαζικής βίας, ακραία εθνικιστικά στοιχεία, υφέρπουσα εξωτερική πολιτική, ξύλο μέχρι θανάτου, χάος. Μόνη λύση; Τα επόμενα Euro να γίνουν... εκτός Ευρώπης!

Το βράδυ της 28ης Μαΐου του 2010, ο κόσμος μας ήταν πολύ διαφορετικός. Πολύ πιο ήσυχος. Πολύ πιο ήρεμος. Πιθανώς, ζούσε μες την άγνοιά του, αλλά πολύ πιο ευτυχισμένος. Η τρομολαγνεία δεν είχε εισχωρήσει σαν σαράκι να κατατρώει τα σωθικά του καθενός. Η ανάληψη μιας μεγάλης ποδοσφαιρικής διοργάνωσης ήταν ευλογία. Όχι κατάρα, όπως σήμερα. Οι Γάλλοι πανηγύριζαν. Ο Μισέλ Πλατινί κρατούσε το χαρτάκι με το όνομα «Γαλλία» και προσπαθούσε πολύ για να κρύψει το μειδίαμα του.

Τα πατριωτάκια του για τρίτη φορά θα διοργάνωναν Euro κι... αυτό σήμαινε χρήμα. Επενδύσεις, έργα, θέσεις εργασίας. Μερικά μέτρα πιο πέρα οι Τούρκοι έκλαιγαν. Η τρίτη συνεχόμενη υποψηφιότητα για την ανάληψη της διοργάνωσης πήγαινε στα σκουπίδια και αυτή την φορά με τον πιο οδυνηρό τρόπο. Με ανατροπή στην τρίτη ψηφοφορία και ψήφους 7-6!

Αλήθεια, ποιος κλαίει και ποιος μειδιά σήμερα; Αλήθεια, πως θα μπορούσε να διεξαχθεί ένα Euro σε μία χώρα που οι τυφλές πολύνεκρες εκρήξεις έχουν γίνει μέρος της καθημερινότητας; Αν μπορούσαν να γυρίσουν τον χρόνο πίσω, οι Γάλλοι θα απέσυραν εν ριπή οφθαλμού την υποψηφιότητα τους. Η πατάτα, πίσω στο 2010, δεν ήταν τόσο καυτή. Σήμερα, ζεματάει. Τσουρουφλίζει. Καίει τα χέρια και υποδαυλίζει την εσωτερική ειρήνη.

Τα δάκρυα από τις επιθέσεις στο Charlie Hebdo και το Μπατακλάν δεν έχουν στεγνώσει ακόμα. Τα τραύματα στις (γαλλικές) ψυχές δεν πρόκειται να επουλωθούν ποτέ. Τώρα πια, αρκεί ένας παρατημένος σάκος, μία απλή σακούλα, ένα τηλέφωνο ενός σκατόψυχου φαρσέρ να προκαλέσει ολοκληρωτικό χάος.

Οι Γάλλοι έδωσαν όλο τους το «είναι» στην αντιτρομοκρατική μάχη, μα ξέχασαν το αυτονόητο: την απλή διασφάλιση της καθημερινής ασφάλειας. Μέσα σε 3 ημέρες Euro ακόμα και οι πιο αδαείς θα πρέπει να κατάλαβαν ότι η διοργάνωση ήταν η τέλεια αφορμή για την συνάθροιση όλης της… αφρόκρεμας του ευρωπαϊκού χουλιγκανισμού. Το γεγονός ότι η διοργάνωση για πρώτη φορά φιλοξενεί 24 εθνικές έκανε τα πράγματα ακόμα χειρότερα.

Στην Γαλλία τις τελευταίες ημέρες όλοι δέρνονται με… όλους. Οι Άγγλοι με τους Ρώσους. Οι Γάλλοι με τους Πολωνούς και τους Βόρειο Ιρλανδούς. Οι Γερμανοί με τους Ουκρανούς. Δεν έχει σημασία ποιος την… πέφτει σε ποιον. Ξύλο να πέφτει. Ξύλο όμως χωρίς όρια, που φτάνει στα όρια της εγκληματικής ενέργειας.

Η Ευρώπη είναι και εδώ και μερικά χρόνια μία πυριτιδαποθήκη. Η οσμή του ακραίου εθνικισμού αναδύεται σε όλο και περισσότερες χώρες. Το αυγό του φιδιού επωάζεται αργά, μα σταθερά. Το ποδόσφαιρο και οι εθνικές ομάδες, που παραδοσιακά αποτελούσαν φορείς υφέρπουσας εξωτερικής πολιτικής, μοιάζουν με μία ακόμα διέξοδο για να βγει ο καυτός ατμός του φανατισμού από την χύτρα ταχύτητας.

Οι Αλβανοί σήκωσαν πανό με πολιτική προπαγάνδα στο παιχνίδι με την Ελβετία, ανασύροντας θέμα Τσαμουρίας. Σε πολλά ματς της Εθνική Πολωνίας ακούγονται αντισημιτικά συνθήματα και σηκώνονται ακροδεξιά σύμβολα. Ανάλογα στοιχεία έχουν παρεισφρήσει στους οπαδούς της Κροατίας, της Σλοβακίας, της Αυστρίας και της Ουκρανίας, της Γερμανίας. Έρχονται. Νομοτελειακά, θα τα δούμε.

Μολονότι οι εθνικές ομάδες είναι πιο… νόθες από ποτέ, μολονότι οι διάφορες θεωρίες περί άριας φυλής και φυλετικής καθαρότητας έχουν κατατροπωθεί πανηγυρικά (αρκεί μία ματιά στα ρόστερ των περισσότερων ομάδων που συμμετέχουν στην διοργάνωση), ο πολιτικός εθνικισμός είναι τα τελευταία χρόνια πιο έντονος από ποτέ στα παιχνίδια των εθνικών ομάδων. Απλώς, σε αυτό το Euro το σπυρί με το πύον, έσπασε...

Σε αυτή την άρρωστη εξίσωση προσθέστε τους κινούμενους μπελάδες που λέγονται Άγγλοι, που είναι μία κατηγορία από μόνοι τους. Η Equipe κάθισε και μέτρησε τα μαζικά περιστατικά εκτεταμένων επεισοδίων που έγιναν στις τελευταίες 4 μεγάλες διοργανώσεις εθνικών ομάδων. Τα βρήκαν 78 και στα 66 από αυτά ήταν μέσα Άγγλοι! Ασύλληπτο ποσοστό 84%.

Το γιατί όλοι μισούν τους Άγγλους είναι ένα θέμα προς εξερεύνηση, μα οι βαθιές ρίζες κρύβονται στα εξέλιξη του ποδοσφαιρικού χουλιγκανισμού στις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Όπου κι αν ταξιδέψουν, οι Άγγλοι για δύο πράγματα είναι πάντα έτοιμοι: για αλκοόλ μέχρι τελικής πτώσης και για λίγο ξύλο. Αντίπαλοι για να τις... παίξουν μαζί τους πάντα βρίσκονται.

Αυτή τη φορά όμως δεν είχαμε να κάνουμε με απλές οδομαχίες, που στήθηκαν πρόχειρα στο πόδι, λόγω του αλκοόλ και της ποδοσφαιρικής αντιπαλότητας, μα για κάτι πιο βαθύ. Αυτό που τρόμαξε την ΟΥΕΦΑ, αλλά και τους ειδικούς στα θέματα περί χουλιγκανισμού είναι πως οι πρακτικές των Ρώσων ξεπέρασαν αυτή τη φορά οτιδήποτε είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν.

Δεν ήταν ατομικότητες, αλλά έμοιαζαν με άψογα εκπαιδευμένες διμοιρίες που χτυπούσαν αστραπιαία και εξαφανίζονταν. Ομάδες «πολεμιστών» από 20 έως 30 ετών, στρατολογημένοι από όλους τους εγχώριους συλλόγους (οι Orel Butchers από την Λοκομοτίβ Μόσχας, οι Gladiators Firm 96 της Σπαρτάκ και οι Sturdy Fighters της Τορπέντο) που ενώθηκαν κάτω από τον κοινό σκοπό και «έτρεξαν» παντού τους Άγγλους.

Για να το πούμε λαϊκιστί, οι Άγγλοι φέρεται να έφαγαν πολύ ξύλο όλο το Σάββατο σε όλη τη Μασσαλία, σε αμέτρητα περιστατικά. Μόνο και μόνο το ιατρικό ανακοινωθέν να διαβάσει κανείς (28 Άγγλοι τραυματίες, μόνο 3 Ρώσοι) καταλαβαίνει τι έγινε. Οργανωμένες επίλεκτες ομάδες κομάντο που έπιασαν στον ύπνο τους μεμονωμένους Άγγλους, οι οποίοι ναι μεν είχαν όρεξη για σαματά, αλλά θολωμένοι από το αλκοόλ και χωρίς στρατηγικό σχέδιο μάχης κατατροπώθηκαν στο πεδίο της μάχης.

Αυτό που έκανε την ΟΥΕΦΑ να χάσει τον ύπνο της ήταν πως για πρώτη φορά μετά από… αιώνες, η βία κατάφερε να μπει και μέσα στο γήπεδο. Η φωτοβολίδα ευθείας βολής που έφυγε μες το «Βελοντρόμ» θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει φονικό όπλο. Το... ντου που ακολούθησε μετά το τελευταίο σφύριγμα στις εξέδρες του γηπέδου στην Μασσαλία δεν έχει προηγούμενο σε τελική φάση Euro. Ακούγεται κλισέ, αλλά από καθαρή τύχη δεν θρηνήσαμε θύματα. Η λογική λέει ότι αργά ή γρήγορα δεν θα τα αποφύγουμε. Κι αυτό γιατί δεν μιλάμε για απλά επεισόδια, αλλά για ραντεβού θανάτου.

Η γαλλική κυβέρνηση έχει διαθέσει 90.000 ανθρώπους των δυνάμεων καταστολής για να εγγυηθεί την ασφάλεια του Euro, αλλά στην πραγματικότητα είναι μέχρι τώρα ένας απλός θεατής των... εχθροπραξιών. Μπορεί να είναι αδυναμία επιβολής της τάξης. Μπορεί και στρατηγική επιλογή για αποπροσανατολισμό. Καλύτερα λίγη εισαγόμενη βία στους δρόμους που μπορεί εύκολα να χρεωθεί στους... κακούς ξένιους που σύντομα θα απελαθούν, παρά ένας επίδοξος βομβιστής σε κάποιο γήπεδο. Το θέμα είναι πως οι μεγάλες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις με την μορφή που τις ξέραμε, πέθαναν. Τελείωσαν. Κάτι άλλο πρέπει να γεννηθεί.

Η ΟΥΕΦΑ το μυρίστηκε έγκαιρα, πριν φτάσουμε στα σημερινά χάλια. Το Euro2020 θα διεξαχθεί σε 13 διαφορετικές πόλεις διάσπαρτες σε όλη την Ευρώπη. Καμία χώρα δεν πρόκειται να αναλάβει ξανά την ευθύνη να «υιοθετήσει» για ένα μήνα εντός των συνόρων της τόση σεσημασμένη (εν δυνάμει) εγκληματικότητα. Το πράγμα δεν είναι πια ελεγχόμενο. Αν κι αυτό αποτύχει, τότε η μόνη λύση είναι ένα Euro στο Ντουμπάι, το Κατάρ ή την Κίνα! Εκεί όπου δεν μπορεί να υπάρξει ο λεγόμενος φτηνός ποδοσφαιρικός τουρισμός, που εξάγει βία σχεδόν τσάμπα. Εκεί όπου οι ευρωπαίοι χούλιγκαν θα διστάσουν να ταξιδέψουν.

Μέχρι τότε, το ποδόσφαιρο, ο κόσμος, η ΟΥΕΦΑ, η ΦΙΦΑ, ο πλανήτης ολάκερος θα τρέμει μην τυχόν και γίνει κάτι χειρότερο στην Γαλλία. Κάτι που δεν θα μαζεύεται πια. «Μακάρι να γινόταν αύριο ο τελικός και να τελείωνε αυτό όσο πιο γρήγορα γίνεται», θα πρέπει να σκέφτεται πια ο Φρανσουά Ολάντ…
γράφει ο Σωτήρης Μήλιος
από το sdna