Όταν η βουβή μεσαία τάξη “απειλείται”

Ο μέσος Έλληνας συντηρητικός νοικοκύρης, ο πολυζήτητος ψηφοφόρος του μεσαίου χώρου, έχασε πολλά περισσότερα πράγματα απ’ όσα συνήθως χάνει κάποιος από μία οικονομική κρίση. Ίσως επειδή αυτή είναι η μητέρα όλων των κρίσεων. Ίσως, πάλι, επειδή ήταν η πρώτη μεταπολεμική ήττα της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα. Η ουσία είναι ότι η ήττα αυτή είναι πολιτική και θα επηρεάσει βαθιά την συμπεριφορά αυτής της σιωπηλής πλειοψηφίας...

Μέχρι χτες ήταν αρκετό για κάποιον να δουλεύει. Να δημιουργεί πλούτο με την εργασία του για να εξασφαλίσει το μέλλον του ιδίου και των παιδιών του. Μπορούσε με τον παραγόμενο πλούτο να αγοράσει ακίνητα, ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, μετοχές. Να έχει καταθέσεις στην τράπεζα. Κι επιπλέον μπορούσε να εξασφαλίσει τα γεράματά του μέσα από την κοινωνική και την ιδιωτική ασφάλιση. Σήμερα αποδεικνύεται ότι τίποτα απ’ όλα αυτά δεν ήταν τόσο ασφαλή όσο πίστευε η κοινωνία μας. Όλες οι αξίες έχουν υποτιμηθεί και μαζί έχει υποχωρήσει και η εμπιστοσύνη προς όλες τις μορφές επενδύσεων και αποταμίευσης του πλούτου.

Η εργασία δεν είναι το... απόλυτο όπλο καταπολέμησης του φόβου για το μέλλον. Μία κρίση μπορεί να σκορπίσει με μιας τον συσσωρευμένο πλούτο, όπως ο άνεμος μία κατασκευή από τραπουλόχαρτα. Πρόκειται για ένα απίστευτο σοκ σε μία τάξη ανθρώπων που έχει μάθει να σκέπτεται και να δρα με ένα τελείως διαφορετικό τρόπο. Και το σπουδαιότερο; Ανατρέπεται πλήρως η αίσθηση που είχαν οι άνθρωποι αυτοί περί δικαιοσύνης. Εν έκαναν κάτι κακό. Κι όμως πληρώνουν στο ακέραιο το κόστος μιας κρίσης που δεν προκάλεσαν οι ίδιοι...

Η επόμενη ημέρα δεν μπορεί παρά να είναι επηρεασμένη από αυτή την τραυματική εμπειρία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Είτε ξεπεράσουμε είτε όχι την κρίση, οι εξελίξεις θα επηρεαστούν σημαντικά από την συμπεριφορά αυτών των ανθρώπων. Τα πρώτα σημάδια είναι ήδη ορατά: Το παλιό πολιτικό σύστημα έχει απαξιωθεί. Το αμέσως επόμενο λογικό βήμα είναι η προσπάθεια δημιουργίας ενός ασφαλούς οικονομικού περιβάλλοντος. Προσέξτε! Το «ασφαλές» δεν είναι απαραίτητα ασφαλές, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να περιέχει τα στοιχεία εκείνα που οδήγησαν στην αμφισβήτηση όλων των δομών του παρελθόντος.

Ωστόσο, δεν πρέπει κάποιοι να κάνουν το λάθος να πιστέψουν ότι η μεσαία τάξη είναι στην πραγματικότητα διατεθειμένη να εγκαταλείψει την ιερή της προσήλωση στην ελεύθερη αγορά. Νέους κανόνες θα θελήσει να βάλει, αλλά όχι να ακολουθήσει ανεξερεύνητα μονοπάτια. Η χώρα αυτή έχει στο παρελθόν περάσει αρκετές δοκιμασίες εξαιτίας της εμμονής κάποιων κύκλων να αγνοούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και την ισχυρή δύναμη της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα. Μία τάξη που μπορεί να είναι στο μεγαλύτερο διάστημα του χρόνου βουβή, αλλά είναι βέβαιο ότι θα κάνει πολύ θόρυβο αν νιώσει να απειλείται...
γράφει ο Θανάσης Μαυρίδης

από το capital