Πυραμίδες και θρύψαλα!

Η πυραμοειδής ανάπτυξη παρουσιάζεται συχνά στον καπιταλισμό και όχι απαραίτητα σε τριτοκοσμικές χώρες. Πρόκειται για ένα ιδιόρρυθμο μοντέλο ανάπτυξης που στηρίζεται στην καλή πίστη. Η εταιρεία μεγαλώνει όχι με βάση τις πραγματικές της δυνατότητες, αλλά με βάση την εικόνα που πουλάει στους εν δυνάμει επενδυτές της.

Με άλλα λόγια, δημιουργείται πρώτα το...κέλυφος και στη συνέχεια το περιεχόμενο. Κι αυτό είναι το καλό σενάριο. Το κακό σενάριο θέλει την καλή εικόνα να καταρρέει ως χάρτινος πύργος. Είτε διότι οι επενδυτές εγκαταλείπουν το πλοίο, είτε διότι το περίβλημα έχει τόσο πολύ γιγαντώσει που η περαιτέρω ανάπτυξή του είναι αδύνατη και έτσι επακολουθεί μοιραία η κατάρρευση.

Σε αντίθεση με τις απόψεις που επικρατούν και με βάση τη βίβλο της καλής συμπεριφοράς του επιχειρηματικού και επενδυτικού κόσμου, η πυραμίδα δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Το αντίθετο! Για παράδειγμα, σκεφτείτε πόσες εταιρείες πολλαπλασίασαν την αξία τους μέσω του Χρηματιστηρίου δίχως να το δικαιούνται και εν συνεχεία κάλυψαν το «κενό» με μία γιγαντιαία αύξηση κεφαλαίου.

Το πρόβλημα είναι ότι η μορφή αυτή ανάπτυξης απαιτεί ιδιαίτερες συνθήκες για να ευδοκιμήσει. Η πρώτη συνθήκη που απαιτείται είναι η ύπαρξη ρευστότητας. Η ρευστότητα είναι το νερό που θα μεγαλώσει το σπόρο. Η δεύτερη συνθήκη έχει να κάνει με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και κυρίως με την προθυμία των ανθρώπων να αναλάβουν μεγάλο επενδυτικό ρίσκο. Μία εταιρεία που στηρίζει την ανάπτυξή της στη συνεχή είσοδο νέων επενδυτών και στην καλή της εικόνα είναι εξ ορισμού υψηλού επενδυτικού ρίσκου.

Στις μέρες μας δεν πληρείται ούτε η μία ούτε η άλλη συνθήκη. Ούτε χρήματα υπάρχουν, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις του κ. Παπανδρέου, ούτε ο κόσμος είναι διατεθειμένος να αναλάβει ρίσκο. Είναι μέρες που ακόμη και η ενορία της γειτονιάς να ζητούσε δάνειο, οι ευσεβείς πολίτες θα το σκεφτόντουσαν πολλές φορές αν θα ενδίδανε...

Υπό αυτές τις συνθήκες είναι βέβαιο ότι δεν μπορούν να ευδοκιμήσουν νέες προσπάθειες. Το μέγα ερώτημα είναι τι συμβαίνει με εκείνες που είχαν ξεκινήσει την πορεία τους προ της κρίσης. Η απάντηση είναι εύλογη! Όσες κατόρθωσαν να κερδίσουν τη μάχη τους με τον χρόνο και να αποκτήσουν περιεχόμενο, θα επιβιώσουν. Όσες δεν πρόλαβαν ή δεν μπόρεσαν, θα καταρρεύσουν.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα χαθούν αρκετά χρήματα. Όχι μόνο από τους επενδυτές, αλλά και από αυτό το τραπεζικό σύστημα. Δικαίως ή αδίκως, αυτή τη στιγμή λίγη σημασία έχει. Η ουσία παραμένει η ίδια: Έρχεται μπόρα και μάλιστα μεγάλη. Μία μπόρα που στο διάβα της θα παρασύρει και υγιείς κατασκευές κι αυτό είναι το χειρότερο όλων...

Θανάσης Μαυρίδης στο capital