Αιώνια η διαμάχη των δύο φύλων

Εδώ και 100 χρόνια η 8η Μαρτίου καθιερώθηκε ως η ημέρα της γυναίκας και σήμερα ορατό είναι το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα που, με αιτία τη δραματική οικονομική πραγματικότητα, φαίνεται να δημιουργεί η προσπάθεια εξίσωσης των ορίων ηλικίας των εργαζομένων γυναικών με αυτά των ανδρών για την απόκτηση του δικαιώματος συνταξιοδότησης. Σίγουρα στην αναζήτηση της ισότητας ΔΕΝ ήταν αυτό που έψαχνε το γυναικείο φύλο (έστω και αν οι γυναίκες υπερτερούν στο προσδόκιμο ηλικίας ξεπερνώντας τους άνδρες κατά 5-6 χρόνια ζωής).

Πανάρχαιο είναι το θέμα της αέναης διαμάχης ανάμεσα στα δύο φύλα. Πολλά άλλαξαν με το πέρασμα του χρόνου, αλλά η ταυτότητα που σχετίζεται με το φύλο μας και με το ρόλο που θα διαδραματίσουμε ως άνδρες και γυναίκες στις κοινωνίες μέσα στις οποίες συμβιώνουμε, εργαζόμαστε και παράγουμε μάλλον χρειάζεται πολύ δρόμο ακόμη ώσπου να αγγίξει την απόλυτη ισότητα.

Κάθε παιδί μαθαίνει να... διαφοροποιεί τα δύο φύλα γύρω στα 2 με 3 χρόνια της ζωής του όπως ακριβώς μαθαίνει ότι ένα λαστιχένιο στρογγυλό αντικείμενο που χοροπηδά όταν το χτυπάμε στο πάτωμα ή στον τοίχο το λέμε μπάλα. Με το πέρασμα του χρόνου τα παιδιά προσθέτουν στην αρχική αντίληψη της διαφοράς των δύο φύλων πέρα από τα σωματικά και ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά. Συνειδητοποιούν ότι οι άνδρες είναι "σκληροί" ενώ οι γυναίκες είναι "ευαίσθητες." Στο ίδιο μήκος κύματος ο συνάδελφος Τζερόμ Κέηγκαν ανακάλυψε ότι για τα παιδιά του νηπιαγωγείου «ο τίγρης είναι αρσενικός» ενώ αντίθετα «το κουνελάκι είναι θηλυκό».

Μεγαλώνοντας σε οικογένειες όπου υπάρχουν δύο γονείς (αυτό το τονίζω καθώς σήμερα οι μονογονεϊκές οικογένειες αυξάνονται ραγδαία ) τα παιδιά αναπτύσσουν μια έντονη και σημαντική ταύτιση με το γονιό του ίδιου φύλου. Μετά, μέσα στην παρέα και την κλίκα σφυρηλατούν την αντίληψη του φύλου με γνώμονα τις αντιλήψεις της ομάδας, π.χ. ένα παιδί υπέρβαρο ή με πολλές ευαισθησίες μπορεί να προβληματισθεί για τη σεξουαλική του ταυτότητα εφόσον ζει σε μια γειτονιά όπου τα αγόρια ξεχωρίζουν από τα κορίτσια με γνώμονα τις σωματικές δυνάμεις και τις αθλητικές δεξιότητες. Αντίθετα ένα τέτοιο αγόρι δεν θα αντιμετώπιζε παρόμοιο πρόβλημα μεγαλώνοντας μέσα σε παρέες με φιλοσοφικούς προβληματισμούς και πνευματικές ανησυχίες.

Στις δυτικές κοινωνίες ο θηλυκός ρόλος περιέχει περισσότερη συναισθηματική ευαισθησία από τον ανδρικό . Στην Περσία, όμως, «οι άνδρες πρέπει να δείχνουν τα συναισθήματά τους γιατί αν δεν το κάνουν μπορεί να υποθέσει κανείς ότι....υστερούν σε ένα σημαντικό βιολογικό τομέα...» Εκεί δηλαδή οι άνδρες είναι τα ευαίσθητα άτομα που δεν χρειάζεται να είναι πρακτικά και λογικά όντα ενώ αντίθετα οι γυναίκες θεωρούνται πρακτικές και διακρίνονται για την...ψυχρή λογική τους.

Σύμφωνα με την ανθρωπολόγο Μάργκαρετ Μήντ στη Νέα Γουϊνέα υπάρχει ταύτιση στα στοιχεία του ρόλου άνδρα και γυναίκας ενώ ανάμεσα σε ορισμένες φυλές της Αφρικής και Ινδιάνων της Αμερικής οι γυναίκες θεωρούνται πιο ικανές σεξουαλικά από τους άνδρες και γίνονται πιο επιθετικές παίρνοντας πολλές σεξουαλικές πρωτοβουλίες. Ακόμη και σε θέματα μυϊκής δύναμης ενώ στη Δύση πιστεύουμε ότι ο άνδρας υπερέχει σε πολλές φυλές της Αφρικής οι γυναίκες αποτελούν τον κύριο κορμό της εργατικής-παραγωγικής τάξης ακριβώς επειδή οι άνδρες θεωρούνται...αδύναμα όντα!

Σήμερα βελτιώθηκε η θέση της γυναίκας από εκείνη της γιαγιάς της αλλά η ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα παραμένει ένας μακρινός απόηχος μιας επιθυμίας που δεν φαίνεται να πραγματώθηκε θεαματικά ακόμη και στις πιο «προηγμένες» κοινωνίες της Δύσης.

Πάντως η κλασική Φροϋδική υπόθεση που ήθελε τη γυναίκα να διακατέχεται από «φαλλικό φθόνο» δεν φαίνεται να ισχύει και τόσο στις μέρες μας. Αν υπάρχει φθόνος σε κάποιες από τις σύγχρονες γυναίκες αυτός μάλλον εστιάζεται περισσότερο στην κοινωνική ισχύ και το «πρεστίζ» που διαθέτουν οι άνδρες και λιγότερο στην κατοχή του ανδρικού φαλλού....

του καθηγητή ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΙΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ