Η μετάλλαξη της τρομοκρατίας

H δολοφονική επίθεση εναντίον των αστυνομικών ήλθε να επιβεβαιώσει με τον πιο τραγικό τρόπο την -προ δύο εβδομάδων περίπου πρόβλεψή μας- ότι «στο περιθώριο της ιδιότυπης νεανικής εξέγερσης κυοφορείται ένα νέου τύπου “αντάρτικο πόλεων”. Κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι επανάληψη του μοντέλου της “17 Νοέμβρη”. Θα μοιάζει με το διάσπαρτο ένοπλο κίνημα της αυτονομίας στην Ιταλία».

Οι βομβιστικές επιθέσεις, οι ριπές εναντίον του αστυνομικού λεωφορείου και το τελευταίο περιστατικό είναι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας. Το γεγονός, μάλιστα, ότι υπάρχει κλιμάκωση είναι αλάνθαστη ένδειξη για όσα θα επακολουθήσουν. Είναι σαφές ότι η ριζοσπαστικοποίηση της νεολαίας και οι συγκρούσεις του Δεκεμβρίου τροφοδότησαν τη δεξαμενή απ’ όπου αντλεί ο αντιεξουσιαστικός χώρος. Εξίσου σαφές είναι ότι υπό την επήρρεια αυτού του κλίματος ακραία στοιχεία ωθούνται στην ένοπλη δράση.

Οι ορίζουσες του... τρομοκρατικού φαινομένου αλλάζουν. Δεν υπάρχει μόνο η διαδοχή της «17 Νοέμβρη» από τον «Επαναστατικό Αγώνα». Αντί για μία κλειστή και σχεδόν επαγγελματική οργάνωση με ιδεολογικοπολιτικές αναφορές και κώδικες συμπεριφοράς, πιθανότατα θα προκύψουν διάσπαρτες ένοπλες ομάδες, που θα λειτουργούν σχεδόν στοιχειακά ενίοτε στο όριο μεταξύ πολιτικού και ποινικού. Ο ερασιτεχνισμός τέτοιων ομάδων θα τις καταστήσει περισσότερο ευάλωτες, αλλά και περισσότερο απρόβλεπτες.

Από την άλλη πλευρά, ο βαρύτατος τραυματισμός του νεαρού αστυνομικού παροξύνει την προσωπική ανασφάλεια των συναδέλφων του, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα τις πιθανότητες να προκύψουν επικίνδυνες παρενέργειες. Σίγουρα, πάντως, ο τραυματισμός τροφοδοτεί τον φαύλο κύκλο που άρχισε με τον φόνο του Αλέξη.

Μέχρι τώρα, η αστυνομία ήταν στο στόχαστρο των κάθε λογής διαδηλωτών, αλλά όχι ο βασικός στόχος τους. Τα κινήματα αντιλαμβάνονταν πως η αστυνομία είναι κατασταλτικός μηχανισμός στα χέρια της κάθε εξουσίας και όχι η αιτία των προβλημάτων. Αυτήν τη φορά η αντι-αστυνομική αιχμή κυριαρχεί. Μια πρώτη εξήγηση είναι πως την έκρηξη πυροδότησε μια ακραία πράξη αστυνομικής αγριότητας και όχι μια κυβερνητική απόφαση. Ο φόνος του μαθητή, όμως, ήταν η αφορμή και όχι η αιτία της εξέγερσης. Οι αιτίες ανάγονται στη χρόνια κρίση θεσμών και πολιτικής αντιπροσώπευσης και οξύνθηκαν λόγω οικονομικής κρίσης.

Γι’ αυτήν την πολύπλευρη κρίση, την κύρια ευθύνη έχουν οι εξουσιαστικές ελίτ, οι οποίες όχι μόνο δεν την ανέλαβαν, αλλά και με επιδεξιότητα βγήκαν από το πλάνο. Με κύριο μοχλό τα ΜΜΕ, μάλιστα, φρόντισαν εμμέσως πλην σαφώς να αναγορεύσουν την αστυνομία στο μοναδικό και απόλυτο κακό και να μετατοπίσουν το κέντρο βάρους της ευθύνης.

Η αστυνομία δεν είναι αθώα. Εχει τεράστια ελλείμματα επαγγελματισμού και αποτελεσματικότητας. Γι’ αυτό, όμως, φταίνε οι κυβερνήσεις, που επιλέγουν την ηγεσία και καθορίζουν το πλαίσιο και τους κανόνες. Εάν κρίνουμε από τις παραλείψεις τους, φαίνεται να βολεύονται μ’ αυτήν την κατάσταση. Η μετατροπή της αστυνομίας σε αποδιοπομπαίο τράγο είναι ο εύκολος, αλλά υποκριτικός τρόπος συνολικά των εξουσιαστικών ελίτ να υπεκφύγουν από τις δικές τους καθοριστικές ευθύνες για την παρακμή της χώρας.
Tου Σταυρου Λυγερου στην Καθημερινή