Τo δέντρο που πληρώναμε

Κανένα καλλιτεχνικό έργο, εικαστική παρέμβαση μεταμοντέρνων ατάκτων, καμιά κατασκευή, κανένα μουλτιμίντια χάπενινγκ δεν μπορεί, ούτε κατά διάνοια, να αγγίξει την αισθητική πολυπλοκότητα του εν εξελίξει δρώμενου που παίζεται αυτή τη στιγμή στο κέντρο της Αθήνας, υπό τον προσωρινό τίτλο «Το δέντρο στο Σύνταγμα».

Το ίδιο το δέντρο, ακόμα και το αρχικό, δεν ήταν το πραγματικό αρχικό. Ηταν ένα δέντρο-ζόμπι, ένα φάντασμα που αναπαρίστανε τον εφιάλτη κάποιων παλιότερων, πρόσφατων Χριστουγέννων: ήταν η εποχή που στήναμε στο Σύνταγμα το «ψηλότερο δέντρο της Ευρώπης» μ έναν κομπασμό που θα ήταν κωμικός, αν δεν ήταν τόσο τραγικός: είχαμε το ψηλότερο έλατο, το δέντρο που πληρώναμε, και τους χαμηλότερους μισθούς της Ευρώπης, τη μεγαλύτερη ανεργία στους νέους και τις γυναίκες, είχαμε έλατο-γίγαντα και ηγέτες νάνους. Είχαμε τη δεντράρα, είχαμε και την αντάρα. Που έβραζε. Εξ ου και η αρχαία κομφουκιανή ρήση: «πρόσεχε το μέγεθος του δέντρου που στήνεις στο Σύνταγμα, γιατί μπορεί μια μέρα να σε παλουκώσουν με τον κορμό του».

Ακόμα και το... τωρινό έλατο, δεν είναι το αληθινό. Είναι ρεπλίκα, επείγουσα αντικατάσταση αυτού που κάηκε στα επεισόδια. Είναι... κλώνος του κλώνου. Γύρω απ αυτόν τον κλώνο, σε μια έξοχη φουτουριστική αναφορά, στέκονται σιδηρόφρακτοι φρουροί, για να εμποδίσουν την καταστροφή του. Την εμποδίζουν, καθώς το θέαμά τους είναι τρομαχτικό: τρίχρονα παιδάκια παθαίνουν νευρικούς κλονισμούς στη θέα των σκυθρωπών οργάνων με τις κάσκες και τις ασπίδες, «γιατί είναι τόσο άγριοι αυτοί οι Αϊ-Βασίληδες, μαμά;». Κλαίνε κόρες, κλαίνε μάνες, κλαίνε θείτσες, γιαγιάδες και πατεράδες - τα μάτια των ανθρώπων στο κέντρο είναι ακόμα πολύ ευαίσθητα στα κατάλοιπα από τα δακρυγόνα. Προσθέστε σε όλη αυτή τη φαντασμαγορία και το χάλι-γκάλι των πιτσιρικάδων μες στον εμπρηστικό στίχο, τις γουρουνοκεφαλές και τις σκουπιδοσακούλες με τις οποίες διακοσμούν οι νέοι τα κλαριά του ελάτου, και είναι πια φανερό τι θέλει να πει ο ποιητής: «Κάθε χώρα έχει το χριστουγεννιάτικο δέντρο που της αξίζει».

Με τις υγείες μας. Δήμαρχε πιάσε το υπονοούμενο: του χρόνου να στολίσεις μια ελιά. Ποιος θα θέλει να καταστρέψει μια ελιά, όσο γκαζωμένος και να είναι; Δεν θα έχουμε τίποτα να φοβηθούμε, εκτός από το... δάκο μας.
Γράφει η Ρίκα Βαγιάνη στο Εθνος
η φωτο από σίβυλλα