Ο κίνδυνος της απεριόριστης προστασίας καταθετών

Σας έχω πει πολλές φορές ότι η επέμβαση του κράτους προκειμένου να διασφαλιστούν οι καταθέσεις των τραπεζών δεν συνεπάγεται ότι σώζονται οι τράπεζες.

Όταν εννοούμε σώζουμε τις τράπεζες, εννοούμε σώζονται οι μέτοχοι. Οι μέτοχοι, για όποιον δεν έχει παρακολουθήσει το ταμπλό, δεν έχουν σωθεί. Όταν κρατικοποιείται μια τράπεζα, ο στόχος είναι να διασωθούν οι καταθέσεις, όχι οι μέτοχοι. Έχω εξηγήσει πολλές φορές ότι οι μέτοχοι καταστρέφονται.

Η αναγκαστική διοχέτευση ρευστότητας υπό τη...μορφή μετοχικού κεφαλαίου κάνει dilute τους μετόχους πέραν από κάθε δυνατότητα οι μέτοχοι να επανακτήσουν την αξία που έχασαν. Ως εκ τούτου, δεν υφίσταται ότι σώζουμε την τράπεζα (μετόχους), αλλά το τραπεζικό σύστημα.

Έχοντας πει αυτό όμως, υπάρχει το ερώτημα έως ποιο σημείο το κράτος θα πρέπει να σώζει τους καταθέτες; Θα πρέπει δηλαδή να τους σώζει όλους, ανεξάρτητα του ποσού κατάθεσης που έχουν;

Η απάντηση είναι όχι.

Η τωρινή πολιτική στην Ελλάδα (αν δεν κάνω λάθος) είναι ότι οι καταθέσεις έχουν την εγγύηση του κράτους μέχρι του ποσού των 100.000 ανά λογαριασμό. Αυτό σημαίνει ότι αν έχεις 1 εκατ. ευρώ και θέλεις να είσαι καλυμμένος, θα πρέπει να ανοίξεις 10 διαφορετικούς λογαριασμούς έως 100.000 ευρώ.

Ποιους προστατεύει όμως το κράτος με αυτή την πολιτική; Μήπως το ίδιο το σύστημα;

Πριν καταρρεύσει η Proton κάπου είδε το μάτι μου ότι η τράπεζα έδινε επιτόκιο 8% στις καταθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι αν εσύ έχεις 1.000.0000 και τα βάλεις κατάθεση στην τράπεζα και η τράπεζα πέσει έξω, δεν θα έπρεπε να πάρεις τα λεφτά σου πίσω. Όπως είπαμε, η εγγύηση είναι μέχρι 100.000.

Στην περίπτωση της Proton όμως, οι καταθέτες πήραν το 100% των χρημάτων τους ανεξάρτητα από το ποσό που είχαν σε κατάθεση.

Για ποιο λόγο είναι αυτό άδικο;

Διότι τότε μπορεί ο κάθε ένας να βάλει 2.000.0000 ευρώ στην Proton, να πάρει ένα ωραίο 8%, και αν πέσει έξω η τράπεζα, να πάρεις τα λεφτά σου πίσω χωρίς ρίσκο.

Για ποιο λόγο αυτό είναι λάθος;

Διότι το 8% και το κεφάλαιο σου θα το πληρώσει ο φορολογουμένος αν πέσει η τράπεζα έξω. Το γεγονός ότι ακόμα δεν έχουν χαθεί καταθέσεις στην Ελλάδα άνω των 100.000 είναι μεγάλο λάθος διότι αυτό ενέχει μεγάλο ηθικό κίνδυνο.

Εξηγούμεθα:

Όπως ένας επενδυτής κοιτάξει την αξιολόγηση ενός ομολόγου, για να αποφασίσει πόσο ρίσκο θέλει να αναλάβει για το επιτόκιο που θα πάρει, έτσι και ο καταθέτης θα πρέπει να βλέπει την αξιολόγηση της τράπεζας πριν κάνει μια μεγάλη κατάθεση.

Το να κάνει κάποιος μια κατάθεση χωρίς να λογαριάζει τον κίνδυνο της απώλειας, μόνο και μόνο επειδή ξέρει ότι θα αναλάβει ο φορολογούμενος τον λογαριασμό (σε περίπτωση που πέσει έξω η τράπεζα), είναι μεγάλο λάθος.
Είναι λάθος διότι αυτό δίνει το δικαίωμα σε ορισμένους να κάνουν μεγάλες καταθέσεις σε μια τράπεζα, χωρίς να λογαριάζουν το ρίσκο, αυξάνοντας το κόστος για τους φορολογούμενους μελλοντικά. Αυτό ακριβώς έγινε με την Proton.

Αν οι καταθέτες λάμβαναν υπόψη το ρίσκο απώλειας καταθέσεων, τότε δεν θα έβαζαν αλόγιστα χρήματα σε όποια τράπεζα προσφέρει το υψηλότερο επιτόκιο. Αντ΄ αυτού, θα ζύγιζαν τι ρίσκο θα ήθελαν να αναλάβουν πριν το κάνουν.

Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι δεν θα επέτρεπε σε τράπεζες χωρίς έναν ατόφιο ισολογισμό να μπορούν να προσελκύσουν μεγάλες καταθέσεις, με αποτελέσματα να έχουμε τα ευτράπελα που έγιναν στην Proton και βέβαια στην ΑΛΑΠΙΣ.

Αν δηλαδή ανοίξω σήμερα μια τράπεζα και προσφέρω 15% επιτόκιο, δεν θα υποψιαστεί κανείς πως δίνω αυτό το επιτόκιο; Για ποιο λόγο η HSBC δίνει 1% και η άλλη τράπεζα 15%; Και αν κάνω μια μεγάλη κατάθεση σε αυτή την τράπεζα, δεν θα αξίζω τη χασούρα που θα φάω αν η τράπεζα πέσει έξω; Θα πρέπει δηλαδή να μου τα δώσει ο φορολογουμένους, μόνο και μόνο επειδή είμαι καταθέτης;

Η κατάληξη είναι ότι για άλλη μια φορά δεν τηρούνται οι νόμοι της αγοράς και δεν αποδίδεται το εθιμικό δίκαιο της αγοράς. Αυτό σημαίνει χασούρα για τον φορολογούμενο.

Διότι είναι άλλο θέμα να σώζεις το τραπεζικό σύστημα, άλλο τους μετόχους και άλλο τους μεγαλοκαταθέτες, που ξέρουν πολύ καλά πως να ελίσσονται στο σύστημα, γνωρίζοντας ότι η ελληνική πολιτική ηγεσία δεν έχει τα κότσια να μην πληρώσει καταθέσεις όταν πέσει μια τράπεζα έξω, σε αντίθεση βέβαια με τους Σουηδούς.

Ίσως για αυτό το τραπεζικό σύστημα της Σουηδίας να είναι αυτό που είναι και το δικό μας αυτό που είναι.
γράφει ο Γιώργος Καισάριος

από capital