Πως 50 άνθρωποι πέταξαν έξω απ’την χώρα μια διεφθαρμένη κυβέρνηση και άλλαξαν τη Ζωή τους!...

Από την Λειψία του ’89 στην Ελλάδα του ’10.

Τους τελευταίους δραματικούς μήνες έχω διαβάσει έναν μεγάλο αριθμό άρθρων για την διαφθορά του μεταπολιτευτικού συστήματος της Ελλάδας και την απίστευτη ευκολία με την οποία το πολιτικό αυτό σύστημα κατεδάφισε και ξεπούλησε την χώρα μέσα σε λίγους μήνες.

Έχω την αίσθηση ότι όλοι γνωρίζουμε τα ίδια πράγματα και είμαστε κοινωνοί των ίδιων γεγονότων και της ίδιας πραγματικότητας.
Έχω την αίσθηση ότι όλοι γνωρίζουμε, αλλά ΔΕΝ γνωρίζουμε ότι και οι άλλοι γνωρίζουν!… Για αυτό είναι η στιγμή να μιλήσουμε για αυτό το ζήτημα, “μεταξύ” μας, 11 εκατομμύρια συμπολίτες (παρά κάτι ) που θέλουμε την Ελλάδα μας πίσω!

Και να μοιραστούμε την τεχνογνωσία που μπορεί να μας απαλλάξει σε ελάχιστο χρόνο από την κατοχή των δυνάμεων του Μνημονίου και των αμερικανο-ευρωπαίων σταθμαρχών που παίζουν τον ρόλο της κυβέρνησης.

Το κείμενο που ακολουθεί* αποτελεί το 1ο μέρος αυτής της τεχνογνωσίας.
Το 2ο ακολουθεί σε λίγες μέρες…

*Αποδίδω τα εύσημα στον μεγάλο αμερικανό καθηγητή Clay Shirky, του οποίου μετέφρασα και παραθέτω αυτούσιο το παρακάτω 7ο κεφάλαιο του τελευταίου του βιβλίου Here Comes Everybody. Αποτελεί Βίβλο για τις δυνατότητες της κοινωνίας των πολιτών και της ισχύος των σύγχρονων εργαλείων κοινωνικής δικτύωσης που είναι διαθέσιμα, προσπελάσιμα και δωρεάν σε όλους μας.

“Here Comes Everybody
Κεφάλαιο 7

ΟΛΟΕΝΑ ΚΑΙ ΠΙΟ ΓΡΗΓΟΡΑ

Καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι υιοθετούν απλά εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης, και καθώς αυτά τα εργαλεία επιτρέπουν όλο και ταχύτερη επικοινωνία, η ταχύτητα δράσης της ομάδας επίσης αυξάνεται, και καθώς το “περισσότερο” κάνει διαφορά, και το “ταχύτερο” κάνει διαφορά.

Η συλλογική δράση είναι διαφορετική από την ατομική δράση, και οι δυο δύσκολες στο να ξεκινήσουν, αφού ξεκινήσουν, είναι δύσκολες να σταματήσουν. Όπως το θέτει ο δικαστής Richard Posner, “Οι συνωμοσίες τιμωρούνται με ξεχωριστό τρόπο από τις ατομικές εγκληματικές ενέργειες, συχνά με την ίδια αυστηρότητα ακόμα και αν η συνωμοσία αποτύχει να επιτελέσει τον σκοπό της, γιατί μια ομάδα που επιδιώκει κάποιο παράνομο σκοπό είναι πιο επικίνδυνη από ένα άτομο που επιδιώκει τον ίδιο παράνομο σκοπό”. Αυτό είναι αλήθεια όχι μόνο σε σχέση με τις εγκληματικές προθέσεις. Οι ομάδες είναι σε θέση να ασκούν ένα διαφορετικό είδος δύναμης από ότι τα άτομα και όταν αυτή η δύναμη στρέφεται εναντίον ενός υφιστάμενου θεσμού, οι ομάδες δημιουργούν ένα διαφορετικό είδος απειλής.

Για να καταλάβετε τη διαφορά, μελετήστε τα γεγονότα του 1989 στην πόλη της Λειψίας της Ανατολικής Γερμανίας. Στις αρχές εκείνου του έτους μια χούφτα κατοίκων της Λειψίας ξεκίνησε διαμαρτυρίες κατά της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας (ΛΔΓ), τοποθετώντας συχνά αυτές τις διαμαρτυρίες στη διάρκεια κάποιας υπάρχουσας εκδήλωσης (ενός μουσικού φεστιβάλ στο δρόμο, ενός πανηγυριού), που προσέφερε έναν τρόπο συνάθροισης μιας μάζας ανθρώπων χωρίς να προκαλέσει υποψίες. Στην αρχή οι διαμαρτυρίες ήταν μικρές – τον Ιανουάριο πεντακόσια άτομα συγκεντρώθηκαν και η κυβέρνηση συνέλαβε τα πενήντα. Αυτό ωστόσο δεν αποθάρρυνε τους διαδηλωτές. Όπως προχωρούσε η χρονιά, οι διαμαρτυρίες γίνονταν πιο τακτικές, λαμβάνοντας χώρα κάθε Δευτέρα. Καθώς η μια διαμαρτυρία διαδεχόταν την άλλη, περισσότεροι παρευρισκόμενοι συνειδητοποιούσαν ότι η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα να τους σταματήσει. Ως εκ τούτου, κάθε επόμενη Δευτέρα νέοι συμμετέχοντες προσχωρούσαν, κάτι το οποίο με τη σειρά του ενθάρρυνε ακόμη περισσότερους πολίτες.

Στην αρχή οι πορείες ήταν πολύ μικρές για να τις σταματήσει η κυβέρνηση χωρίς να φανεί υστερική και κάθε βδομάδα μεγάλωναν λιγάκι. Από την οπτική γωνία της κυβέρνησης, μια μικρή πορεία παραήταν μικρή για να παταχθεί και την επόμενη εβδομάδα μία ελαφρώς μεγαλύτερη διαδήλωση ήταν επίσης πολύ μικρή για να παταχθεί. Μόλις τον Σεπτέμβριο o Erich Honecker έδωσε την εντολή στις τοπικές αρχές να «καταπνίξουν αυτές τις εχθρικές δραστηριότητες εν τη γενέσει τους» και «να μην τους αφήσουν έδαφος μαζικότητας”. Ήταν πλέον πολύ αργά, οι διαμαρτυρίες είχαν προ πολλού μετατραπεί από μπουμπούκι σε πλήρες άνθος. Αυτό που ο Honecker δεν θα μπορούσε να γνωρίζει ήταν ότι η «βάση της μαζικότητας» δεν μετριόταν από τον αριθμό των συμμετεχόντων αλλά από τον αριθμό των ανθρώπων που κατανοούσαν ότι η διαμαρτυρία δεν τιμωρείτο. Η ιστορικός Susanne Lohmann αποκαλεί τις διαμαρτυρίες της Λειψίας έναν “καταρράκτη πληροφοριών”. Κάθε ένας από τους πολίτες της Λειψίας είχε ένα εσωτερικό κατώφλι πέρα από στο οποίο θα μπορούσε να προσχωρήσει σε μια διαμαρτυρία. Κάθε βδομάδα που η πορεία γινόταν χωρίς καταστολή ήταν επιπλέον απόδειξη ότι οι πορείες προσέφεραν διέξοδο στη δυσαρέσκεια τους, κάθε μια επιτυχημένη πορεία μείωνε τον φόβο που αισθανόταν ένα επιπλέον μέρος του πληθυσμού.

Οι στρατιωτικοί μιλούν συχνά για την έννοια της “αμοιβαίας συνειδητοποίησης”, που είναι η ικανότητα πολλών διαφορετικών ατόμων και ομάδων να αντιλαμβάνονται μια κατάσταση και να καταλαβαίνουν ποιος άλλος έχει την ίδια αντίληψη. Αν βλέπω μια φωτιά να ξεσπάει και βλέπω ότι και εσύ τη βλέπεις, μπορούμε πιο εύκολα να συντονίσουμε τις ενέργειές μας (εσύ τηλεφωνείς στο 199, εγώ αρπάζω τον πυροσβεστήρα), από ότι αν έχω να επιστήσω την προσοχή σου στη φωτιά. Η αμοιβαία αντίληψη επιτρέπει στις κατά τα άλλα ασυντόνιστες ομάδες να αρχίσουν να συνεργάζονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά

Αυτό το είδος της κοινωνικής συνείδησης έχει τρία επίπεδα: όταν “όλοι γνωρίζουν” κάτι, όταν “όλοι γνωρίζουν, ότι όλοι γνωρίζουν”, και όταν “όλοι γνωρίζουν, ότι όλοι γνωρίζουν, ότι όλοι γνωρίζουν”. Πολλοί άνθρωποι στη ΛΔΓ είχαν διαπιστώσει προσωπικά ότι η κυβέρνηση τους ήταν διεφθαρμένη και ότι η ζωή κάτω από αυτή την κυβέρνηση ήταν κακή. Αυτή είναι η συνθήκη του “όλοι γνωρίζουν”. Με την πάροδο του χρόνου πολλά από αυτά τα ίδια άτομα διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι από τους φίλους, τους γείτονες και τους συνεργάτες τους το γνώριζαν επίσης – “όλοι γνωρίζουμε, ότι όλοι γνωρίζουμε”. Στο σημείο αυτό το γενικό συναίσθημα ήταν πια πολύ διαδεδομένο, αλλά επειδή κανείς δεν μιλούσε για αυτό που όλοι γνώριζαν, το κράτος ποτέ δεν χρειάστηκε να απαντήσει με οποιονδήποτε επίσημο τρόπο.

Στο τέλος, οι άνθρωποι στη Λειψία μπορούσαν να βλέπουν τους άλλους να ενεργούν με βάση τη γνώση ότι η ΛΔΓ ήταν σάπια – “όλοι γνωρίζουν, ότι όλοι γνωρίζουν, ότι όλοι γνωρίζουν”. Αυτή η συλλογική συνειδητοποίηση είναι το αναγκαίο βήμα για πραγματική δημόσια (συλλογική) δράση – όταν οι άνθρωποι στους δρόμους της Λειψίας γνώριζαν το ίδιο πράγμα όπως και οι άνθρωποι που παρακολουθούσαν από τα παράθυρά τους.

Wir sind das Volk! "Εμείς είμαστε ο Λαός!"

Μέχρι τον Σεπτέμβρη του 1989 αυτή η πληροφορία είχε διαχυθεί από μια μικρή ομάδα σε μια μεγάλη και οι πορείες είχαν αυξηθεί κατά δεκάδες χιλιάδων ανθρώπων. Τον Οκτώβριο ο αριθμός τους αυξήθηκε σε περισσότερους από εκατό χιλιάδες. Την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου 400.000 άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους της Λειψίας. Μόλις η κυβέρνηση συνειδητοποίησε ότι η μπλόφα της είχε
ξεσκεπαστεί, κανείς από τον στρατό δεν ήταν πρόθυμος να στραφεί εναντίον τέτοιου αριθμού πολιτών. Και χωρίς μια αξιόπιστη απειλή θανάσιμης βίας για να στηριχθεί, η κυβέρνηση της Ανατολικής Γερμανίας απλά κατέρρευσε.



Την επομένη αυτής της πρώτης διαμαρτυρίας του Νοεμβρίου, ολόκληρη η κυβέρνηση της Ανατολής Γερμανίας παραιτήθηκε. Δύο ημέρες αργότερα, ξεκίνησε η διάλυση του τείχους του Βερολίνου. Η ΛΔΓ είχε εκλείψει.

Το δίδαγμα μετά τη Λειψία για τους διαδηλωτές, είναι ότι πρέπει να διαμαρτύρονται με τρόπους με τους οποίους το κράτος δεν είναι πιθανό να εμπλακεί, και να διανέμουν ευρύτατα τεκμηρίωση (πειστήρια) των ενεργειών τους. Αν το κράτος δεν αντιδράσει, η τεκμηρίωση χρησιμεύει ως απόδειξη ότι η διαμαρτυρία είναι ασφαλής. Αν το κράτος αντιδράσει, τότε η τεκμηρίωση της καταστολής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσει διεθνή κατακραυγή. Το μάθημα για τα καταπιεστικά καθεστώτα ήταν το αντίθετο: μην αφήνετε καμία τεκμηρίωση να βγει προς τα έξω. Αυτά τα δύο μαθήματα δημιουργούν ένα παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι μεταξύ διαδηλωτών και θεσμών υπό διαδήλωση, το οποίο συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Όπως και σε οτιδήποτε αφορά συντονισμένη δράση, τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων σε αυτό το παιχνίδι.”

Παρακαλώ όσους φίλους θέλουν να βοηθήσουν τους συνανθρώπους μας να γνωρίσουν ότι όλοι γνωρίζουμε, ότι όλοι γνωρίζουμε, ας διαδώσουν ή αναπαράγουν το άρθρο…

Και ακόμα τους παρακαλώ να αναπτύξουν στα σχόλια παρακάτω τις εκτιμήσεις, προεκτάσεις και συσχετισμούς τους με τις σημερινές πραγματικές συνθήκες στην Ελλάδα.

Τα σχόλια σας…
από τον Φώτη Π. Μπόμπολα