Η αξιοπρέπεια να θεωρείς την αξιοπρέπεια πολιτική

Δεν έχω ακούσει κάποιον που να μην θέλει να αλλάξει το πολιτικό σύστημα. Αλλά η διέξοδος μοιάζει με την απαίτηση από έναν εξαρτημένο να σταματήσει να παίρνει ουσίες επειδή αυτό του κάνει κακό. Πώς θα αλλάξει το πολιτικό σύστημα λοιπόν; Αν η Ντόρα κάνει κόμμα; Αν ο Παπανδρέου δείξει πολιτική γενναιότητα; Ή αν ο Σαμαράς πάρει την απόφαση να καθαρίσει στο κόμμα του πρώην υπουργούς, που στεναχώρησαν όπως λέει το κόμμα και την Ελλάδα (λες και το πρόβλημα της Ελλάδας είναι η κατάθλιψη και όχι το χρέος); Θα μπούμε αυτόματα έτσι στην θεραπευτική κοινότητα της πολιτικής; Δεν το πιστεύω.

Στους διαχειριστές της πολιτικής, στους πολιτικούς ,μπορείς να καταλογίσεις διάφορα. Μερικές φορές αρκεί να ξέρεις κάποιον πολιτικό. Αναξιοπιστία,ρεμούλα, υποκρισία, βόλεμα, πολλά... Αν σήμερα τους καταλογίσουμε ακόμη περισσότερα, από πόμολα σβαρόφσκι στα υπουργεία έως κουρτίνες χιλιάδων ευρώ και offshore εταιρείες ίσως να έχουμε κάνει ένα βήμα απογαλακτισμού από την τεχνητή εμπιστοσύνη που δημιουργούσαν τόσα χρόνια οι πολιτικές πελατειακές σχέσεις. Για πρώτη φορά οι πολίτες τα βάζουν με τους πολιτικούς στο ίδιο τους το κόμμα. Αλλά πάλι δεν ανοίγει έτσι ο δρόμος για την αλλαγή του πολιτικού συστήματος. Ο “κουμπάρος” του βουλευτή, ο ευδαιμονισμένος μικροαστός, ο κολαούζος της ιδιωτικής πολιτικής, είναι βέβαιο πως σε λίγο καιρό θα πλειοδοτήσουν σε καταγγελίες. Θα απαιτήσουν κρεμάλα, εκτελεστικό απόσπασμα, ένα νέο Γουδί για αυτούς που προσκυνούσαν με αντάλλαγμα ένα ρουσφέτι.

Αλλαγή όμως του... πολιτικού συστήματος δεν είναι αυτό. Είναι κυρίως η επανένταξη της αξιοπρέπειας στην πολιτική και το χτύπημα των φαινομένων διαφθοράς που αγκαλιάζουν ολόκληρη την κοινωνία δίνοντας την εντύπωση πως είναι μια αγκαλιά στην οποία πρέπει να αναπτυσσόμαστε. Είναι ο πολίτης να αποφασίσει πως του ανήκει, και η πολιτική αναζήτηση και το δικαίωμα. Και πως η μπόχα από τις κατουρημένες ποδιές που φιλάει δεν είναι το άρωμα της Δημοκρατίας.

Πριν από μερικές μέρες, ένας φίλος από την επαρχία συνόδευσε στην Αθήνα κάποιον δημοτικό σύμβουλο Δήμου , που όπως και όλοι οι υπάρχοντες Δήμοι θεωρούν πως έχουν μοναδικό ιστορικό λόγο να συνεχίσουν να υπάρχουν μετά τον Καλλικράτη. Ήταν ένας έξυπνος μορφωμένος άνθρωπος που ήθελε να δει τον υπουργό Εσωτερικών Γιάννη Ραγκούση. Ο λόγος ήταν να διαμαρτυρηθεί για τον Καλλικράτη. Όταν του εξηγήσαμε πως δεν γίνεται ο κάθε δημοτικός σύμβουλος να θέλει να δει τον υπουργό και ο κάθε Δήμος να θεωρεί τον εαυτό του το κέντρο της Ελλάδας έδειξε μάλλον ενοχλημένος. Επέμενε να δει τον υπουργό, ο υπουργός ήταν στη Βουλή στην ονομαστική ψηφοφορία και τότε επικοινώνησε με τον τοπικό βουλευτή. Αυτός του εγγυήθηκε πως θα κλείσει ραντεβού με τον Ραγκούση και τον κράτησε αρκετές ώρες στην Αθήνα. Ο δημοτικός σύμβουλος δεν είδε όπως ήταν φυσικό τον υπουργό, άφησε έναν φάκελο ανάμεσα σε χιλιάδες άλλους στο γραφείο του και έφυγε. Την επόμενη μέρα ο δημοτικός σύμβουλος της Άνω Κάτω Ραχούλας φαντάζομαι πως ενημέρωσε τους συνδημότες του πως “όλα τακτοποιήθηκαν, μπήκε στο γραφείο του Ραγκούση και τα έκανε άνω κάτω”.

Αυτό ακριβώς είναι το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα. Είναι η αυταπάτη του δημοτικού συμβούλου, η υποκρισία του βουλευτή που δεν λέει την αλήθεια, η ανάγκη του πολίτη να ταυτίσει την πολιτική με αυτά τα ψέματα, είναι η εξέταση του κόσμου κάτω από την λογική του άμεσου συμφέροντος, είναι το αλισβερίσι με την εξουσία και ο παραγοντισμός, είναι το δικαίωμα που θεωρεί πως έχει η Άνω Κάτω Ραχούλα να τα κάνει άνω κάτω. Αυτή είναι η πολιτική στην Ελλάδα.

Δεν είναι όλοι ίδιοι. Υπάρχουν υγιείς πολιτικές δυνάμεις και πολίτες που ανησυχούν αλλά χάνονται σε αυτή την τεράστια χαβούζα, νοιώθουν ανίσχυροι. Και ο λόγος δεν είναι μόνο οι πολιτικοί. Είναι και οι πολίτες. Είναι πολύ εύκολο να βρίσουμε σήμερα τους πολιτικούς, αυτούς για τους οποίους κρατήσαμε σημαίες και υποστηρίξαμε πως είναι οι καλύτεροι. Αλλά θα είναι μια ακόμη αυταπάτη λύσης.

Δεν θα αλλάξει το πολιτικό σύστημα, αν δεν αλλάξει ο βαθμός υπευθυνότητας απέναντι στην κοινωνία και το μέλλον του παιδιού μας. Χωρίς να παραγνωρίζω πως γίναμε όπως γίναμε μέσα από κεντρικές πολιτικές επιλογές, νομίζω πως η λύση στην αλλαγή του πολιτικού συστήματος δεν βρίσκεται στην πλατεία Συντάγματος. Η κοινωνία, οι υπηρεσίες, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, οι οικογένειές μας, είναι διαβρωμένα. Κατανοούν την πολιτική ως μηχανισμούς στους οποίους πρέπει να ενταχθούν για να έχουν το μέγιστο συμφέρον. Και τώρα που φτάνει ο κόμπος στο χτένι, τώρα που οι μηχανισμοί δεν μπορούν όπως παλιά, η οργή μπορεί να είναι ο επόμενος λόγος να υπάρχουμε.

Η οργή έχει τον ιστορικό της ρόλο. Αλλά νομίζω πως χρειάζεται πια απαίτηση. Οι τοπικές κοινωνίες είναι βουτηγμένες στα σκάνδαλα. Οι Δήμοι είναι οι πρωταθλητές στην διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Υπέρογκες δαπάνες, έργα που δίνονται με ανάθεση αφού κοπούν σε δέκα κομμάτια, μίζες, δάνεια και σχεδόν πάντα ως άλλοθι ο τοπικισμός. Ο τοπικός μεγαλοϊδεατισμός είναι το χαλάκι που κρύβουν τη βρωμιά. Είναι εύκολο να φταίνε γενικώς οι πολιτικοί, όταν φταίει επίσης πως δεν είχες την αξιοπρέπεια να βάλεις την αξιοπρέπεια ως κριτήριο πολιτικής.
του Κώστα Βαξεβάνη στο κουτί της Πανδώρας