Ο κ. Αβραμόπουλος και η μεγάλη κονόμα στην Υγεία

Όπισθεν ολοταχώς ως προς τον αρχικό σχεδιασμό του να δημιουργήσει για πρώτη φορά ένα σαφές πλαίσιο λειτουργίας για τις υπηρεσίες πρόληψης και διάγνωσης στη χώρα μας κάνει το υπουργείο Υγείας, αδιαφορώντας για το όργιο μαύρου χρήματος, διαφθοράς, ανυποληψίας εξετάσεων που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη αγορά.

Υπό το κράτος των πιέσεων από πλευράς ιατρών και σε προεκλογική πλέον πορεία, το υπουργείο κάνει στροφή 180 μοιρών και ετοιμάζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, να προωθήσει νέο προεδρικό διάταγμα που να επαναφέρει ‘από την πίσω πόρτα’ τη διάταξη, οι ιατροί ή ο ιατρός στο όνομα του οποίου εκδίδεται η άδεια λειτουργίας του διαγνωστικού κέντρου να κατέχει το 51% τουλάχιστον του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΠΕ ή της ΑΕ η οποία το ελέγχει.

Διάταξη η οποία είχε... κριθεί αντισυνταγματική μόλις στο τέλος του 2007 από το Συμβούλιο της Επικρατείας και η οποία αποτέλεσε τη βασική τροχοπέδη για την προώθηση μεγάλων επενδύσεων στην αγορά πρόληψης και διάγνωσης και βεβαίως για τον περιορισμό των τεράστιων δαπανών υγείας από πλευράς ταμείων.

Μετά από χρόνια δικαστικών αγώνων, η Ολομέλεια του Σ.τ. Ε απέρριψε το Προεδρικό Διάταγμα 84 του 2001 (γνωστό ως διάταγμα του Αλ. Παπαδόπουλου), κρίνοντας αντισυνταγματική τη διάταξη που επέβαλε οι ιατροί ή ο ιατρός στο όνομα του οποίου εκδίδεται η άδεια να κατέχει τουλάχιστον το 51% του μετοχικού κεφαλαίου του διαγνωστικού κέντρου.

Αμέσως μετά την απόφαση του Στ. Ε, ξεκίνησε η προεργασία του υπουργείου Υγείας για δημιουργία νέου πλαισίου λειτουργίας των υπηρεσιών πρόληψης και διάγνωσης οι οποίες προσφέρονται από ιδιώτες. Τέσσερα σχέδια προεδρικού διατάγματος προέκυψαν από την παραπάνω προεργασία, κανένα όμως εξ αυτών δεν προωθήθηκε για υπογραφή στον Πρόεδρο της χώρας. Αιτία, η φημολογούμενη διάσταση απόψεων μεταξύ του κ. Αβραμόπουλου και του τότε υφυπουργού Υγείας κ. Γιαννόπουλου.

Συναίνεση

Το τελευταίο από τα τέσσερα προσχέδια, δεν όριζε ρητώς ότι οι ιδιώτες θα μπορούν να κατέχουν ως και το 100% του μετοχικού κεφαλαίου των ΑΕ ή ΕΠΕ που ελέγχουν διαγνωστικά κέντρα, απόφευγε όμως να επιβάλει και τη διακράτηση του 51% από τον ιατρό, στο όνομα του οποίου λειτουργεί το διαγνωστικό κέντρο. Ρύθμιση, που παρότι δεν ενθουσίαζε τις ιδιωτικές κλινικές και τις αλυσίδες διαγνωστικών κέντρων απολάμβανε της συναίνεσής τους.

Τελικώς, ο υπουργός Υγείας Δ. Αβραμόπουλος δεν προώθησε κανένα από τα προσχέδια Προεδρικού Διατάγματος και με μια πολιτική τρίπλα – όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων –μετέθεσε τις όποιες αποφάσεις, δηλώνοντας ότι θα υπάρξει νομοσχέδιο που να ρυθμίζει στο σύνολό της τη λειτουργία των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Νομοσχέδιο που επίσης δεν κατατέθηκε ποτέ.

Έτσι, σήμερα ο κριτής για το αν ένας ιδιωτικός όμιλος υπηρεσιών υγείας μπορεί να προχωρήσει σε επένδυση για τη δημιουργία διαγνωστικού κέντρου το οποίο να ελέγχει κατά 100% εξαρτάται από την κάθε Νομαρχία.

Oι περισσότερες κινούνται με το παλαιό καθεστώς. Ωστόσο, στη νομαρχία Αθηνών, ο νομάρχης κ. Γιάννης Σγουρός, από τις 19 Ιανουαρίου συμπεριέλαβε στον οδηγό υπηρεσιών της νομαρχίας την οδηγία να περιλαμβάνονται αιτήσεις αγοράς ή δημιουργίας διαγνωστικού κέντρου, με βάση την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ήτοι χωρίς να έχει γιατρός το 51%. Το 'παράθυρο' λοιπόν στην Αθήνα άνοιξε, αλλά ουδείς ξέρει αν και πότε θα… κλείσει!

Αποτέλεσμα των παραπάνω είναι η Euromedica, για παράδειγμα, να κατέχει το 100% κάποιων διαγνωστικών κέντρων (πάνω από 11), ενώ στα υπόλοιπα (πάνω από 35) κατέχει μόλις το 49% και το 51% οι ιατροί.

Το τι πραγματικά ισχύει δεν το ξέρει ακριβώς… κανείς. Και η κατάληξη της παράνοιας που περιγράφτηκε είναι να μην προωθείται καμιά μεγάλη επένδυση στον τομέα των υπηρεσιών διάγνωσης και πρόληψης εδώ και χρόνια, παρά την αυξανόμενη ζήτηση για υπηρεσίες ποιότητας από πλευράς καταναλωτών.

Χαρακτηριστικό είναι ότι μετά από τόσα χρόνια λειτουργίας των ιδιωτικών νοσοκομείων στη χώρα μας, μόλις πρόσφατα ξεκαθάρισε και τυπικά ότι μπορούν να δέχονται στα εξωτερικά τους ιατρεία για εξετάσεις διάγνωσης και πρόληψης εξωτερικούς ασθενείς. Το αν μπορούν οι κλινικές να δημιουργούν διαγνωστικά κέντρα ή απαγορεύεται δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη.

Όπως δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη αν η υπηρεσία νοσηλείας μιας ημέρας (one day clinic) ανήκει στην σφαίρα των κλινικών ή της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Η παραπάνω ασάφεια ακύρωσε μια μεγάλη επένδυση για δημιουργία κέντρων ομορφιάς και υγείας που προωθούσε για την ελληνική αγορά μεγάλος ισπανικός όμιλος.

Μαύρο χρήμα

Το σημαντικότερο όμως είναι η αμφιβολία για την αξιοπιστία των υπηρεσιών που προσφέρονται και τα παράθυρα διαφθοράς και μαύρου χρήματος, που δημιουργούν νοσηρά φαινόμενα στον πιο ευαίσθητο ίσως χώρο επιχειρηματικής δραστηριότητας για το κοινωνικό σύνολο, στις business της Υγείας.

Η αγορά υπηρεσιών διάγνωσης και πρόληψης θυμίζει λίγο βιντεάδικα της δεκαετίας του 80. Σε κάθε γειτονιά υπάρχουν τα γνωστά σε όλους μας 'μικροβιολογικά εργαστήρια' τα οποία ανήκουν ουσιαστικά σε ένα ιατρό και λειτουργώντας με ελάχιστο προσωπικό αναγκάζονται να αναθέτουν φασόν τις περισσότερες εξετάσεις που διενεργούν σε μεγαλύτερα κέντρα ή σε εργαστήρια που έχουν δημιουργηθεί για να τα εξυπηρετούν.

Στο παρελθόν έχουν υπάρξει εκατοντάδες καταγγελίες για ανεπιτυχείς διαγνώσεις, λάθη και παραλείψεις, χωρίς όμως να ιδρώνει το αυτί κανενός υπευθύνου. Τα μικροβιολογικά εργαστήρια υπολογίζεται ότι κάνουν το 70% (περί τα 190 εκατ. ευρώ) του συνολικού τζίρου (270 εκατ. ευρώ) της αγοράς πρόληψης και διάγνωσης.

Από την πλευρά τους, οι τρεις μεγάλοι του κλάδου – Βιοϊατρική, Ε uromedica και Ιατρικό - κατέχουν μόλις το 30% της αγοράς και η ανυπαρξία πλαισίου τις εμποδίζει, όπως και τους υπόλοιπους παίκτες του κλάδου (Υγεία, Ιασώ, Metropolitan), να προχωρήσουν σε μεγάλες επενδύσεις.

Μια μόνο μεγάλη επένδυση για δημιουργία ενός πλήρως εξοπλισμένου διαγνωστικού κέντρου (από τη Βιοϊατρική) διενεργήθηκε τα τελευταία χρόνια στην πρωτεύουσα, παρά το γεγονός ότι η ζήτηση για οργανωμένες υπηρεσίες πρόληψης και διάγνωσης αυξάνεται από πλευράς καταναλωτών.

Στον αντίποδα ανθούν οι κάτω από το τραπέζι συμφωνίες μεταξύ επιχειρηματιών και ιατρών. Σύμφωνα με την πάγια πρακτική, οι επιχειρήσεις φέρονται να αγοράζουν το 49% του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ που ελέγχει το διαγνωστικό κέντρο και για το υπόλοιπο ποσοστό ή μέρος αυτού υπογράφεται… ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ ιατρών ή ιατρού και του επιχειρηματία.

Η παγκόσμια πρωτοτυπία στερεί από το δημόσιο φορολογικά έσοδα, απαραίτητες επενδύσεις για δημιουργία νέας γενιάς επενδύσεων, ενώ επιβαρύνει τα ταμεία με δεκάδες εκατομμύρια, μια και ο μεγάλος όγκος των εξετάσεων των ασφαλισμένων τους διενεργείται σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, που λειτουργούν χωρίς σαφές πλαίσιο και την απαραίτητη εποπτεία.

Το ερώτημα είναι ως πότε θα διαιωνίζεται αυτή η αρρωστημένη κατάσταση με την ανοχή, αν όχι τη συναίνεση, του κ. Αβραμόπουλου…
Του Χρήστου Κίτσιου