Ζέστη χωρίς καλοριφέρ

Γερμανία: φέρνουν αρχιτεκτονική επανάσταση με «παθητικά σπίτια.

Απ΄ έξω, τίποτε το ασυνήθιστο δεν υπάρχει στα μοντέρνα, γκριζο-πορτοκαλί σπίτια που κατασκευάστηκαν πρόσφατα στην περιφέρεια Κράνιχσταϊν του Ντάρμστατ, στη Γερμανία. Όμως τα σπίτια αυτά είναι μέρος μιας επανάστασης:
μολονότι το έδαφος γύρω τους είναι παγωμένο, μέσα επικρατεί θαλπωρή, παρ΄ όλο που δεν χρησιμοποιούν θέρμανση.

Για να είμαστε δίκαιοι, στο σπίτι του... Μπέρτολντ Κάουφμαν υπάρχει ένα καλοριφέρ για ώρα ανάγκης στο λίβινγκ-ρουμ, όμως δεν χρησιμοποιείται. Ακόμη και τις πιο κρύες νύχτες, το νέο «παθητικό σπίτι» των Κάουφμαν παίρνει όλη τη θερμότητα και το ζεστό νερό που χρειάζονται οι ένοικοί του από μια ποσότητα ενέργειας που μόλις θα αρκούσε για να λειτουργήσει ένας στεγνωτήρας μαλλιών. «Δεν έχεις να σκεφτείς τη θερμοκρασίατο σπίτι προσαρμόζεται», λέει ο Κάουφμαν, παρακολουθώντας την δύο ετών κόρη του, ντυμένη με ένα φανελάκι, να παίζει στο ευρύχωρο λίβινγκ-ρουμ. Το νέο σπίτι του, λέει, χρησιμοποιεί περίπου το ένα εικοστό της θερμικής ενέργειας που απαιτεί το σπίτι των γονιών του, το οποίο έχει το ίδιο μέγεθος.

Αεροστεγείς
Η ιδέα του παθητικού σπιτιού, η οποία ξεκίνησε από τη μικρή πόλη του Ντάρμστατ, έξω από τη Φρανκφούρτη, αντιμετωπίζει το ζήτημα της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των σπιτιών από μια νέα πλευρά: Χρησιμοποιώντας εξαιρετικής ποιότητας μόνωση και περίπλοκες πόρτες και παράθυρα, οι αρχιτέκτονες των παθητικών σπιτιών κατασκευάζουν αεροστεγείς κατοικίες ώστε η ζέστη να μη διαρρέει και το κρύο απ΄ έξω να μην περνάει ποτέ μέσα. Έτσι τα παθητικά σπίτια μπορεί να ζεσταίνονται από τα σώματα των ενοίκων τους, τη θερμότητα που εκπέμπουν οι ηλεκτρικές οικιακές συσκευές και τον ήλιο.

Πριν από δεκαετίες, οι απόπειρες να δημιουργηθούν αεροστεγή σπίτια θερμαινόμενα από τον ήλιο απέτυχαν, μεταξύ άλλων λόγω του στάσιμου αέρα και της μούχλας. Όμως στην καρδιά κάθε νέου παθητικού σπιτιού βρίσκεται ένα κεντρικό σύστημα κυκλοφορίας του αέρα. Ο ζεστός αέρας που βγαίνει περνάει δίπλα από τον καθαρό κρύο αέρα που μπαίνει ανταλλάσσοντας θερμότητα με απόδοση 90%. Ο μύθος μέχρι τώρα ήταν ότι, για να είσαι ζεστός, πρέπει να έχεις θέρμανση.

«Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ζεστό σπίτι χωρίς ενεργειακές απαιτήσεις», λέει ο Βόλφγκανγκ Χάσπερ, μηχανικός στο Ρassivhaus Ιnstitut (Ινστιτούτο του Παθητικού Σπιτιού) στο Ντάρμστατ. «Το θέμα δεν είναι να φορέσεις χοντρά πουλόβερ, να κατεβάσεις τον θερμοστάτη και να υποφέρεις από τα ρεύματα. Είναι να αισθάνεσαι άνετα με λιγότερη δαπάνη ενέργειας και εμείς το πετυχαίνουμε ανακυκλώνοντας τη θερμότητα».

Στο παθητικό σπίτι υπάρχουν πολλά παράθυρα (τα περισσότερα προς Νότο) και όλα μπορούν να ανοίξουν. Ο αέρας που έρχεται απ΄ έξω περνάει από φίλτρα υψηλής απόδοσης πριν μπει στα δωμάτια. Το τσιμεντένιο πάτωμα στο υπόγειο δεν είναι κρύο. Οι τοίχοι και ο αέρας έχουν βασικά την ίδια θερμοκρασία.


Με μια ματιά

● 5.000

παθητικά σπίτια υπάρχουν σήμερα σε όλο τον κόσμο. Τα περισσότερα βρίσκονται σε γερμανόφωνες χώρες ή στη Σκανδιναβία.

● ΤΟ ΠΡΩΤΟ παθητικό σπίτι κατασκευάστηκε στο Ντάρμστατ το 1991 από τον ντόπιο αρχιτέκτονα Βόλφγκανγκ Φάιστ, ιδρυτή του Ρassivhaus Ιnstitut.

● ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ σχολεία κατασκευάζονται στη Φρανκφούρτη με την τεχνική αυτή, η οποία διαδίδεται συνεχώς.

● ΤΟ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ πρότεινε όλα τα καινούργια κτίρια να ανταποκρίνονται, από το 2011, στις προδιαγραφές του παθητικού σπιτιού.

● Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ των παθητικών σπιτιών στοιχίζει περίπου 5-7% περισσότερο απ΄ ό,τι των συμβατικών, όμως το κόστος μειώνεται όσο περισσότερο διαδίδονται.

● ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ εξετάζουν αν η ιδέα του παθητικού σπιτιού μπορεί να εφαρμοστεί και σε θερμότερα κλίματα, όπου το σύστημα ανταλλαγής θερμότητας θα χρησιμοποιείται και για να κρατήσει τον δροσερό αέρα μέσα και τον ζεστό έξω.

● ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ μέγεθος, τα περισσότερα παθητικά σπίτια μπορούν να διαθέσουν 50 τετρ. μέτρα για κάθε άνθρωπο που ζει σε αυτά.
ΤΑ ΝΕΑ