Από το... μέλλον η πολιτική των Πειρατών

Ακόμη και αν το γερμανικό κόμμα των Πειρατών ξεφουσκώσει, ακόμη και αν η μετεωρική άνοδός του στις δημοσκοπήσεις αποδειχθεί πλασματική, ακόμη και αν δεν είναι τρίτο κόμμα της γερμανικής πολιτικής, όπως φάνηκε στην τελευταία μέτρηση, αλλά τέταρτο ή πέμπτο ή δέκατο, θα έχει αφήσει μια πολιτική παρακαταθήκη που αξίζει τον κόπο να μελετηθεί από τις κατεστημένες πολιτικές δυνάμεις.

Πρόκειται για την πλέον ολοκληρωμένη και γνήσια απόπειρα εσωκομματικής δημοκρατίας, αντι-ιεραρχικής δομής και διαφάνειας. Οι Γερμανοί Πειρατές δεν έχουν συνεκτικές πολιτικές απόψεις για πολλά σημαντικά ζητήματα, δεν έχουν ιδέα για το πώς πρέπει να επιλυθεί η κρίση της Ευρωζώνης και οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί τους χρειάστηκαν τρεις μήνες για να χωρίσουν μεταξύ τους γραφεία και αρμοδιότητες στη Γερουσία του Βερολίνου (κάποια γραφεία ήταν μικρότερα, άλλα μεγαλύτερα, κάποια λιγότερο προνομιούχα, άλλα περισσότερο – πώς συμβιβάζεται αυτό με τις αντι-ιεραρχικές δομές;).

Όμως, η λειτουργία τους μοιάζει προάγγελος μιας... άλλης πολιτικής, μιας πολιτικής από το μέλλον. Ως τώρα, οι Γερμανοί ψηφίζουν κάθε τέσσερα χρόνια έναν υποψήφιο βουλευτή ή δήμαρχο, τον οποίον εμπιστεύονται για όλα τα θέματα και τον οποίο δεν έχουν τρόπο να ανακαλέσουν αν υφαρπάξει την ψήφο τους. Οι Πειρατές ευαγγελίζονται κάτι διαφορετικό. Χωρίζουν την πολιτική σε ενότητες, π.χ. εσωτερικά, άμυνα, περιβάλλον, ψηφιακά δικαιώματα κ.ο.κ. Το σώμα που λαμβάνει αποφάσεις για καθένα από αυτά τα ζητήματα είναι διαφορετικό. Καθένας έχει την επιλογή είτε να λάβει μέρος ο ίδιος στη συζήτηση είτε να επιλέξει εκπρόσωπο, τον οποίο θεωρεί ειδικό στο συγκεκριμένο θέμα. Η υποστήριξη προς τον εκπρόσωπο μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή.

Τι γίνεται όμως όταν τα θέματα ξεφεύγουν από το τοπικό ενδιαφέρον και ο αριθμός όσων συζητούν και ψηφίζουν είναι μεγάλος; Εδώ μπαίνει στο παιχνίδι η ηλεκτρονική πλατφόρμα συζήτησης και ψηφοφορίας LiquidFeedback. Με την εγγραφή στο κόμμα, κάθε μέλος αποκτά πρόσβαση στην πλατφόρμα και ίσα δικαιώματα ψήφου με τα υπόλοιπα μέλη. Για να τεθεί κάποιο ζήτημα στην ατζέντα του LiquidFeedback, όπως και των άλλων οργάνων του κόμματος, πρέπει να έχει εγκριθεί από μια μειοψηφία μελών. Για να ληφθούν αποφάσεις, σε κάποια ζητήματα απαιτείται απλή πλειοψηφία, σε άλλα ενισχυμένη. Το σύστημα φτιάχτηκε εκ του μηδενός το 2009 και ανά πάσα ώρα και στιγμή φιλοξενεί διαβουλεύσεις και ψηφοφορίες για δεκάδες ζητήματα.

Το σύστημα είναι ακόμη πρωτόλειο και έχει σοβαρά προβλήματα, ενώ το γεγονός ότι δεν έχουν οι πάντες πρόσβαση στο Ίντερνετ σημαίνει ότι η νέα αυτή πλατφόρμα ψηφιακής δημοκρατίας δημιουργεί νέους αποκλεισμούς. Οι Πειρατές, που ξεκίνησαν ως κόμμα υπεράσπισης του ελεύθερου Ίντερνετ και περιλαμβάνουν δυσανάλογα μεγάλο αριθμό νέων ανδρών με ειδίκευση στους υπολογιστές, συνεχίζουν να αποτελούν παράλληλο, απροσπέλαστο σύμπαν για τους ψηφιακά αναλφάβητους. Επίσης, είναι δύσκολο να λειτουργήσει στην κεντρική πολιτική σκηνή ένα κόμμα που για κάποια ζητήματα δεν έχει ακόμη θέσεις, επειδή κανένα από τα προτεινόμενα ψηφίσματα δεν έχει αποσπάσει την απαραίτητη πλειοψηφία. Ο κατάλογος των επικρίσεων είναι μακρύς – αλλά η ουσία του πειράματος πρέπει να βάλει το πολιτικό κατεστημένο σε σκέψεις.
γράφει η Ευρυδίκη Mπερση

από την Καθημερινή