Οι Οθωμανοί ξανάρχονται!

Ο τελευταίες εντυπωσιακές κινήσεις της Τουρκίας (προσέγγιση με τη Ρωσία, συνεργασία με Βραζιλία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, σύγκρουση με το Ισραήλ, άνοιγμα στην Ελλάδα με την επίσκεψη Ερντογάν για την επίλυση των διαφορών) εδραιώνει την άποψη ότι οι δράσεις της εντάσσονται σε συντεταγμένη προσπάθεια ενίσχυσης της περιφερειακής της ισχύος και κατ' επέκταση αποβλέπουν στην αποδοχή της ατζέντας της από την Δύση.

Η Ουάσιγκτον σε πρώτη ανάγνωση δείχνει να το...αποδέχεται, παρά την οποιαδήποτε δημόσια δυσανασχέτησή της, γιατί μέσα από μια στενή γεωπολιτική αντίληψη η κυβέρνηση Ομπάμα «βλέπει» την Άγκυρα σαν ένα σημείο αναφοράς στον μουσουλμανικό κόσμο. Εξ ου και η ανησυχία που καταγράφεται στις επίσημες δηλώσεις του Αμερικανού υπουργού Άμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς για το «ρήγμα» στις σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ και τις «ενδείξεις» ότι η κυβέρνηση Ερντογάν στρέφεται «προς Ανατολάς», με την παράλληλη εξαπόλυση κατηγοριών κατά της Ε.Ε. ότι σπρώχνει την Άγκυρα μακριά από τη Δύση αρνούμενη να της ανοίξει τις πύλες.

Ο Ρόμπερτ Γκέιτς με τοποθέτησή του την περασμένη Τετάρτη από το Λονδίνο επιχείρησε να μεταφέρει την άποψη της αμερικανικής διπλωματίας ότι η αυξημένη επιθετικότητα της Τουρκίας εναντίον του Ισραήλ μπορεί να οφείλεται εν μέρει στην απόρριψή της από την Ε.Ε., και κατηγόρησε έμμεσα Γαλλία και Γερμανία για τις «συμπεριφορές» της Άγκυρας.

Οι ανιστόρητοι Αμερικανοί αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να διαγνώσουν πως η νεο-οθωμανική προσέγγιση στήριξης και ανάμειξης σε περιοχές της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που ιστορικά συμπεριλαμβάνει και την Παλαιστίνη, εξηγεί περαιτέρω τη σύγκρουση με το Ισραήλ και έχει τα έντονα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου συμβολισμού. Ακολουθώντας την από πενταετίας «συνταγή» και παραινέσεις του Σάμιουελ Χάντινγκτον, καθηγητή και συγγραφέα του πολύκροτου δοκιμίου «Σύγκρουση των Πολιτισμών», η Άγκυρα «κοιτάζει» πρωτίστως στην αύξηση της επιρροής της στον περιβάλλοντα χώρο της και επί της ουσίας αδιαφορεί για την ένταξή της στην Ε.Ε. εστιάζοντας το ενδιαφέρον της μόνο στην εξυπηρέτηση των «συμφερόντων» της σε ό,τι αφορά τις δραστηριότητες του ΝΑΤΟ. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τούρκος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Εγκεμέν Μπαγκίς, πρότεινε την αποστολή στόλου του ΝΑΤΟ στο Ισραήλ, προκειμένου να επιβάλει τον τερματισμό του αποκλεισμού εφοδίων στη Γάζα.

Αβλαβείς διελεύσεις και παντουρκισμός
Επιπροσθέτως, οι πρόσφατες στρατιωτικές «επιδείξεις» της γείτονος στο Αιγαίο, μέσω αβλαβών διελεύσεων τουρκικών φρεγατών στο Σούνιο, αλλά και θρασύτατων υπερπτήσεων πάνω από ελληνικά πολεμικά πλοία είναι προφανές ότι βρίσκουν συγκλίνουσες την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Τουρκίας που, παρά τον «εμφύλιό» τους, συμφωνούν στην ιδέα του παν-τουρκισμού που εκφράζεται από τους νεο-οθωμανούς του Ερντογάν.

Όμως, όπως επισήμαναν στην «Κ.Ε.» παράγοντες στην Ουάσιγκτον, «η κατάσταση στην Τουρκία είναι εξίσου δύσκολη» για το κυβερνών κόμμα και κατά την άποψη αξιωματούχων του NSC (Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας) την επόμενη διετία, με την αναμενόμενη τον προσεχή Αύγουστο, άνοδο «εξαιρετικά σκληρών» στην ηγεσία του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, τίθεται εν αμφιβόλω ακόμη και η ύπαρξη της κυβέρνησης Ερντογάν γιατί αναμένεται ότι οι δυνάμεις εκεί, παραμονές των βουλευτικών εκλογών (2011), «θα εισέλθουν σε συγκρουσιακή τροχιά».

Οι τουρκικές κινήσεις ξεδιπλώνονται σε μια κατάλληλη χρονική συγκυρία κατά την οποία η ανατολική Μεσόγειος και η νότια Ευρώπη έχουν εισέλθει σε νέα δυναμική εξελίξεων. Η Τουρκία -εξοστρακισμένη γεωπολιτικά ή δεμένη ενεργειακά από τη Ρωσία- επιδιώκει να βρει μια διέξοδο προβάλλοντας τον εαυτό της ως περιφερειακή δύναμη και επί του παρόντος βλέπει τη «γνωστή» της από το παρελθόν νότια Ευρώπη ως «πεδίο δράσης». Η Αθήνα, όπως καταδεικνύεται, με την «ανόητη και ξεπερασμένη» βαλκανική πολιτική της κυβέρνησης Παπανδρέου (ατζέντα 2014) έχει μείνει πολύ πίσω από τις εξελίξεις και είναι αδιάφορη ή απούσα από όλες τις διεργασίες των τελευταίων μηνών για τις ευρωατλαντικές προοπτικές των χωρών της περιοχής και το κενό αυτό εύκολα επιχειρεί να το καλύψει η Άγκυρα.

από την Ελευθεροτυπία