Ο μεγάλος “σεισμός” και η επόμενη μέρα της ελληνικής κατάρρευσης...

Στο παρελθόν μεγάλες καταστροφές έχουν αποτελέσει αιτία για ιστορικές αλλαγές και εκ θεμελίων ανατροπή του αξιακού πλέγματος μιας κοινωνίας.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο σεισμός της Λισσαβόνας στην 1η Νοεμβρίου 1755. Γύρω στις 10 το πρωί εκείνη τη μέρα, προκύπτει ισχυρός σεισμός διάρκειας τριών έως έξι λεπτών που γκρεμίζει τα περισσότερα κτήρια τις ανθηρής πόλης.

Οι κάτοικοι, όσοι επέζησαν, αναζητούν καταφύγιο στους ανοιχτούς χώρους πέριξ του λιμανιού και στις όχθες του Τάγου ποταμού. Λίγη ώρα αργότερα τεράστια κύματα μετατρέπουν τα...πλοία στο λιμάνι και τις αποβάθρες σε άμορφη μάζα, ενώ ο ισχυρός άνεμος που ακολουθεί κατακαίει για πέντε μέρες ότι είχε απομείνει όρθιο.

Ο ισχυρός αυτός σεισμός ήταν μια από τις μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές στην ιστορία. Τα νέα μαθεύτηκαν γρήγορα σε όλη την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο και συνέβαλαν σε κοσμογονικές αλλαγές καθώς δημιούργησαν ρήγματα στο θεοκρατούμενο τότε σύστημα...

Όπως ήταν επακόλουθο η αυτονόητη καλοσύνη του Θεού, ιδίως απέναντι σε μια θεοσεβούμενη μοναρχία όπως της Πορτογαλίας ετέθη σε αμφισβήτηση.

Το θέμα των επιπτώσεων του σεισμού της Λισσαβόνας το πραγματεύεται αναλυτικά ο Νίκολας Σραντί στο βιβλίο: «Ο μεγάλος σεισμός: Δέος και ορθολογισμός στη Λισσαβώνα του 1775» που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κριτική.

Σύμφωνα με το συγγραφέα ο σεισμός εξολόθρευσε περί τους 10.000-40.000 ανθρώπους και κατέστρεψε πάνω από το 80% των κτιρίων της πόλης. Όταν ο θεοσεβής μονάρχης Χοσέ ο Πρώτος ρώτησε: «Τι πρέπει να γίνει για να ανταποκριθούμε σε αυτή την επιβολή της θείας δικαιοσύνης» έλαβε σαν απάντηση από το μαρκήσιο Καρβάλιο Ντε Μέλο: «Να θάψουμε τους νεκρούς και να ταΐσουμε τους ζωντανούς».

Ο κύβος είχε πέσει, για τα επόμενα 22 χρόνια ο υπέρμαχος του διαφωτισμού Καρβάλιο γίνεται πανίσχυρος και υλοποιεί πλούσιο μεταρρυθμιστικό έργο, αφού πρώτα περιόρισε την ισχύ των ευγενών και των πανίσχυρων πριν Ιησουιτών...

Ο Γκάμπριελ Μαλαγρίδα ήταν ηγετική μορφή του Ιησουιτών ο οποίος παρίστανε τον άγιο, με τρόπο ανάλογο που κάποιοι στην κοινωνία μας έχουν κάνει επάγγελμα και πλουτίζουν δήθεν υπερασπιζόμενοι τα συμφέροντα των αδυνάμων. Λίγους μήνες μετά το σεισμό έγραψε ένα κήρυγμα που αμφισβητούσε τις φυσικές ερμηνείες του φαινομένου και ζητούσε από τους κατοίκους αντί να χτίσουν την πόλη, να αποσυρθούν επί έξι μέρες προσευχόμενοι σε κάποιο ιησουίτικο ναό...

Την εποχή εκείνη η Λισσαβόνα ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης με 250 χιλ. κατοίκους, αλλά με παρωχημένες δομές και στο έλεος της Ιεράς Εξέτασης και υπό καθεστώς εμπορικής αποικιοκρατίας υπό της Αγγλία...
Ο Καρβάλιο, επειδή βρέθηκε μπροστά σε ένα κύμα προφητειών για επικείμενους νέους σεισμούς όρισε ποινές φυλάκισης για τους προφήτες της συμφοράς...
Οι επιπτώσεις του σεισμού επέδρασαν και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αρκεί κάποιος να λάβει υπόψη τη φράση του Γκαίτε: «Πως ο απέραντα σοφός και φιλέσπλαχνος Θεός εγκατέλειψε δικαίους και αδίκους σε μια τέτοια καταστροφή». Ο Βολταίρος με το καυστικό του ύφος έλεγε: «Στοιχηματίζω πως οι ιεροεξεταστές καταπλακώθηκαν επίσης όπως όλοι οι άλλοι...»

Ο σεισμός του 1755 ανέδειξε το κράτος σαν κύριο διαχειριστή και επέδειξε πόσο σύνθετα φαινόμενα είναι οι φυσικές καταστροφές.

Δεν είναι μόνο οι φυσικές καταστροφές αλλά και τα μεγάλα κοινωνικά σοκ (όπως αυτό που διάγουμε;) που προκαλούν ανάλογες μεταστροφές και επιταχύνσεις του προοδευτικού κοινωνικού κύματος...

Ιαπωνία...
Πιθανότητες να αποτελέσουν σταθμό για την ίδια τη χώρα αλλά και για την υφήλιο έχουν οι καταστροφικές εξελίξεις στην Ιαπωνία τις τελευταίες μέρες.

Στα καθ’ ημάς όλες οι μεγάλες ιστορικές καταστροφές στο παρελθόν αποτέλεσαν αφετηρία για τις καλύτερες εποχές οικονομικής και κοινωνικής προόδου. Τόσο και αυτή του 1922 όσο και η κατοχή με το σοκ και τις κοινωνικές μετατοπίσεις που δημιούργησαν δρομολόγησαν περιόδους ευημερίας για τη συνέχεια...

Υπό διαμόρφωση βρίσκονται και οι κοινωνικές μετατοπίσεις της τρέχουσας ελληνικής χρεοκοπίας του μοντέλου των τελευταίων δεκαετιών, που λαμβάνουν χώρα σε ένα περιβάλλον παγκοσμιοποίησης και προεόρτιων μιας νέας παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής αρχιτεκτονικής...

Οι φυσικές καταστροφές όπως και οι ιστορικές αναγκάζουν τις κοινωνίες να μηδενίσουν το κοντέρ...
γράφει ο Κώστας Στούπας

από το capital