Το νέο όραμα της Τουρκίας

Μια χώρα της Μέσης Ανατολής προχωρά με σχέδιο για να γίνει μια περιφερειακή υπερδύναμη.

Ενώ οι ηγέτες της Μέσης Ανατολής έχουν εγκλωβιστεί στην επίλυση των νέων και παλαιών οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων, και ενώ οι λαοί της περιοχής χάνουν την ελπίδα λόγω έλλειψης κατεύθυνσης ή λύσεων, μία χώρα προχωρά με σχέδιο να γίνει μια περιφερειακή υπερδύναμη . Και ένας άνθρωπος είναι ο σκηνοθέτης για την εφαρμογή του παρόντος δρόμου.

Ο Αχμέτ Νταβούτογλου. Ήταν καθηγητής στο...Πανεπιστήμιο του Μαρμαρά και πρόεδρος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Beykent. Ήταν ο επικεφαλής σύμβουλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πριν διοριστεί υπουργός Εξωτερικών Μάιο του 2009.

Ο Νταβούτογλου πιστεύει ότι η Τουρκία έχει τα χαρακτηριστικά μιας περιφερειακής υπερδύναμης και ότι η βαθιά ιστορική και γεωγραφική σύνδεση της με τους Άραβες, Κούρδους, Πέρσες, Κεντρικούς Ασιάτες και Καυκάσιους αποτελούν πλεονέκτημα.

Βρίσκεται στη Μεσόγειο, καθώς και τη Μαύρη Θάλασσα, η Τουρκία είναι τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη, μέλος του ΝΑΤΟ και της Οργάνωσης της Ισλαμικής Διάσκεψης, μουσουλμανική χώρα αλλά κοσμική δημοκρατία, έχει οικονομική και πολιτική σταθερότητα, και ευημερία.

Σε ένα όλο και πιο ασταθές κόσμο, ο Νταβούτογλου πιστεύει ότι η Τουρκία έχει το δικαίωμα, την ικανότητα και την αυτοπεποίθηση να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με τα δικά της συμφέροντα όχι και εκείνων κάθε συμμαχίας, που είναι μέρος της.

Η Τουρκία είναι μια χώρα 77 εκατομμυρίων ανθρώπων που έχουν, για το μεγαλύτερο μέρος του περασμένου αιώνα, ζήσει σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές ενός ανθρώπου του Κεμάλ Ατατούρκ του λεγόμενου πατέρα των Τούρκων.

Η εκκοσμίκευση, ο εθνικισμός και η δυτικοποίηση είναι όλα κατοχυρομένα στο σύνταγμα του 1923, από τη μεγάλη πλειοψηφία του τουρκικού πληθυσμού.

Όμως οι καιροί αλλάζουν για την Τουρκία, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Με τη γεωγραφική της θέσης, η Τουρκία βρίσκεται σε πορεία να ανακτήσει ιστορική επιρροή σε όλη τη Μέση Ανατολή, ενώ παραμένει ένας σημαντικός σύμμαχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ.

Όλο και περισσότερο, οι Τούρκοι διπλωμάτες καλούνται να μεσολαβήσουν σε φαινομενικά δυσεπίλυτες περιφερειακές διαφορές, είτε μεταξύ της Συρίας και του Ισραήλ, ή του Ιράν και των ΗΠΑ.

Αλλά η ενότητα εντός των συνόρων της, παραμένει ένα πιεστικό πρόβλημα, και τα περίπλοκα εσωτερικά προβλήματα εμποδίζουν την πρόοδο της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένης και της εισόδου της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Νταβούτογλου πιστεύει πως η Τουρκία τελικά είναι έτοιμη να πάρει τη θέση της ως μια πραγματική παγκόσμια δύναμη.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, ο Rageh Omaar είχε αποκλειστική επικοινωνία με τον Νταβούτογλου, τον αρχιτέκτονα της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας.

Παρά το γεγονός ότι είναι στο υπουργείο από το 2009, έχει από καιρό θεωρηθεί η "δύναμη πίσω από το θρόνο", αφού ενημέρωνε τους πρωθυπουργούς και τους υπουργούς Εξωτερικών τα τελευταία οκτώ χρόνια.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του ως υπουργός Εξωτερικών, ο Νταβούτογλου επεδίωξε να κτίσει αυτή την επιρροή με την προώθηση της Τουρκίας ως μιας πραγματικά παγκόσμιας δύναμης.

Στη διάδοση αυτού του μηνύματος, έχει κάνει πάνω από 100 επίσημες επισκέψεις στο εξωτερικό, άρση των περιορισμών βίζας σε πολλές γειτονικές χώρες, και ακόμη έχει κάνει προσεκτικά βήματα προς την εξομάλυνση των σχέσεων με την Αρμενία, μετά από έναν αιώνα εχθρότητας.

Με αυτό τον τρόπο, έχει χρησιμοποιηθεί η μοναδική στρατηγική θέση της Τουρκίας για διπλωματικά κέρδη.

Ο Νταβούτογλου λέει:«Τι είναι η Τουρκία; Η Τουρκία από μια παραδοσιακή προοπτική έχει μια ανατολική κουλτούρα, αλλά με σύγχρονη αντίληψη, επίσης είμαστε , μέρος της δυτικής παράδοσης της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου οι εξελίξεις στην Τουρκία είναι, όπως και η "λυδία λίθος".

Αν είμαστε επιτυχείς με δυναμικό και ειρηνικό τρόπο, δεν θα είναι μόνο καλό για την Τουρκία ή την περιοχή μας, αλλά θα είναι επίσης καλό και συμβολή για την παγκόσμια εξέλιξη στο μέλλον».

Η εθνική ταυτότητα ήταν πάντα πιεστικό ζήτημα της Τουρκίας, εξακολουθεί να είναι εγγυημένη αλλά προκαλεί αντιπαραθέσεις.

Ο Κεμάλ Ατατούρκ ίδρυσε τη δημοκρατία πάνω στα ερείπια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Σε μία ημέρα, κατάργησε ένα 700 ετών σύστημα διακυβέρνησης, άλλαξε το αλφάβητο και την ενδυμασία, και κοίταξε προς μία κατεύθυνση: προς τη Δύση.

Για τον ίδιο, ο εκσυγχρονισμός και να γίνει αποδεκτό μέρος της Ευρώπης ήταν ο τελικός στόχος. Και όλα αυτά έπρεπε να επιβληθούν σε μια συντριπτικά μουσουλμανική κοινωνία.

Για τον Ατατούρκ, δεν υπήρχε άλλος τρόπος. Στις επόμενες δεκαετίες το να διαφωνείς με την ιδεολογία του Ατατούρκ ήταν μομφή .

Σήμερα, ωστόσο, πολλοί Τούρκοι αμφισβητούν τους ακρογωνιαίους λίθους της κοινωνίας τους, και πάλι με τόλμη θα ρωτήσω: Ποιοι είμαστε;

Ο Νταβούτογλου δεν πιστεύει ότι όντας κάποιος μουσουλμάνος συγκρούεται με το να είναι Ευρωπαίος. «Είμαστε υπερήφανοι για τη θρησκεία και την ταυτότητάς μας, αλλά την ίδια στιγμή είμαστε μέρος του ευρωπαϊκού πολιτισμού και της ευρωπαϊκής ιστορίας και είμαστε περήφανοι γι 'αυτό».

Κατά το τελευταίο έτος μόνο, Τούρκοι διπλωμάτες ζήτησαν πίστωση για διαμεσολάβηση μεταξύ Ισραήλ και Συρίας, του Αφγανιστάν και του Πακιστάν, των Σουνιτών και Σιιτών στο Ιράκ, και ακόμη προσπαθούν να διαπραγματευτούν για το ιρανικό πυρηνικό ζήτημα.

«Δεν βλέπουμε την κρίση πρώτη, θα δούμε πρώτα το όραμα. Υπάρχει κάποια εξωτερική πολιτική προσέγγιση από την κρίση στο όραμα, θα επικεντρωθούμε στην κρίση και την προσπάθειά για την αντιμετώπιση της κρίσης. Η πολιτική μας είναι, θα επικεντρωθούμε στο όραμα, και έπειτα προσπαθήσουμε να λύσουμε την κρίση. Και αυτό το όραμα είναι καλό για όλη την περιοχή».

Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας θα συμβάλει σημαντικά στην ασφάλεια της ηπείρου. Και όμως, η ΕΕ διστάζει για την ένταξη.
Η ΕΕ φαίνεται ότι ακόμη διστάζει να δεχθεί την Τουρκία ως μέλος της [GALLO / Getty].

Η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ το 1963, από τότε μέχρι σήμερα περιμένει.

Η καθυστέρηση οφειλόταν στην πολιτική κατάσταση στην Τουρκία λόγω στρατιωτικών παρεμβάσεων, οι οποίες δεν συμφωνούν με τις αξίες της ΕΕ.

Το 1999 η Τουρκία είχε αποκτήσει το καθεστώς υποψήφιας χώρας.

«Μέχρι το 1999 είχαμε κάποιες δυσκολίες το ξέρουμε αυτό, αλλά μετά το 1999 ήμασταν πολύ δραστήριοι για να εκπληρώσουμε τα κριτήρια» δήλωσε ο Νταβούτογλου.

Όμως, η ΕΕ φαίνεται ότι ακόμη διστάζει.

«Προτιμά η Τουρκία να ενωθεί με τους γείτονές της και όχι με την ΕΕ, αλλά αυτό δεν ισχύει, διότι εμείς εφαρμόσουμε αυτές τις πολιτικές μαζί.
Εμείς δεν αγνοήσαμε την διαδικασία ένταξης όταν είχαμε στο επίκεντρο τις γειτονικές χώρες .
Ποιος είναι ο στόχος μας; Κανένα πρόβλημα με τους γείτονές μας. Ξέρω ότι είναι ένα σύνθημα, αλλά τα συνθήματα είναι σύμβολα, τα σύμβολα δημιουργούν ένα νέο πνεύμα και το πιο σημαντικό πράγμα είναι η μετατροπή της νοοτροπίας, αλλάζοντας τις έννοιες στο μυαλό των ανθρώπων».

Νταβούτογλου πιστεύει ότι η ένταξη της Τουρκίας θα είναι ένα πλεονέκτημα για την ΕΕ, γιατί με τον πολιτισμό της Τουρκίας θα βοηθηθεί να ανταγωνιστεί στην παγκόσμια σκηνή.

Υπό αυτή την έννοια, το Τουρκικό Ισλάμ, επίσης, θα αποτελέσει πλεονέκτημα για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.
Rageh Omaar στο Al Jazeera

από το Ιδεοπηγή