Τι θα σημάνει μια χρεοκοπία

Όντως είναι δύσκολο να περιγράψει κάποιος ακριβώς τις επιπτώσεις μιας χρεοκοπίας. Πόσο μάλλον αν πρόκειται για μια χώρα που δεν διαθέτει εθνικό νόμισμα.

Άρα, πρέπει να κινηθούμε στη σφαίρα των σεναρίων και μόνο.

Χρεοκοπία τυπικά σημαίνει παύση πληρωμών των υποχρεώσεων. Μια χώρα πληρώνει κεφάλαιο και τόκους από τα δάνεια που έχει πάρει έχοντας δυο βασικές πηγές: Τους φόρους και τον νέο δανεισμό.

Συνήθως όταν κάποιος δηλώνει παύση πληρωμών, παρεμβαίνει το ΔΝΤ και γίνεται κάποια ρύθμιση. Υποχρεούται να καταβάλει ένα μέρος για να μπορεί να μετέχει των διεθνών συναλλαγών.

Η αξία του χρέους πέφτει σημαντικά. Σε κάποιες περιπτώσεις μεταξύ 20-30% της αξίας του. Αυτό μοιάζει θετικό γιατί αυτόματα μειώνεται το κόστος εξυπηρέτησης.

Ποιοι χάνουν

Α) Οι πρώτοι που χάνουν από μια χρεοκοπία πάντα είναι οι δανειστές.

Β) Μετά χάνει αυτός που χρεοκοπεί. Κατ’ αρχήν δεν είναι αξιόχρεος και δεν τον δανείζει κανένας. Μόνο τοκογλύφοι και αυτοί με υψηλά επιτόκια και σοβαρές εμπράγματες εγγυήσεις.

Ομόλογα του... ελληνικού κράτους έχουν: ξένοι ιδιώτες και θεσμικοί και Έλληνες ιδιώτες και θεσμικοί. Όλοι αυτοί χάνουν. Μεγάλες ποσότητες ομολόγων του ελληνικού κράτους έχουν οι ελληνικές τράπεζες. Όπερ, όλα τα είχε η Μαριωρή ο φερετζές της λείπει.

Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα γράψουν μεγάλες ζημιές σε μια περίοδο που χάνουν και από αλλού. Αυτό ενδεχομένως θα δημιουργήσει πανικό στους αποταμιευτές που θα τρέξουν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους. Μιλάμε για εικόνες κατάρρευσης.

Αυτός είναι και ο λόγος που σε κρίσιμες περιόδους οι αρχές κλείνουν τις τράπεζες για όσο χρειαστεί. Χωρίς τραπεζική ρευστότητα όμως η οικονομική δραστηριότητα της χώρας μειώνεται δραματικά.

Άρα, μειώνονται τα έσοδα από φόρους. Χωρίς χρήματα από δάνεια ή από φόρους το κράτος δεν μπορεί να εκπληρώσει βασικές λειτουργίες.

Καταθέσεις & μετοχές
Τυπικά οι ιδιωτικές καταθέσεις είναι διασφαλισμένες. Ουσιαστικά όμως σε μια κρίση πανικού αν πάμε αύριο όλοι να ζητήσουμε τις καταθέσεις μας από τις τράπεζες αυτές δεν υπάρχουν.

Η αξία των μετοχών σε ένα τέτοιο περιβάλλον πέφτει δραματικά. Κάποιες εταιρείες βάζουν λουκέτο. Σιγά-σιγά όμως η δραστηριότητα επανακάμπτει και μετά το σοκ τις χρεοκοπίας βλέπουμε πολλές μετοχές να κάνουν ράλι. Το πρόσφατο παράδειγμα στη χρεοκοπία της Αργεντινής είναι χαρακτηριστικό.

Τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα όταν αντί για κάποιο εθνικό νόμισμα υπάρχει κάποιο π.χ. σαν το Ευρώ. Κάποιοι ήδη πηγαίνουν στις τράπεζες και σηκώνουν τις καταθέσεις. Τις τοποθετούν σε θυρίδες ή τις μεταφέρουν στο εξωτερικό... Αν δεν υπάρξει χρεοκοπία, θα έχουν απώλειες τόκων και κόστος επαναπατρισμού...

Άσκηση εργασίας...
Αν υποθέσουμε ότι χρεοκοπήσει η Ελλάδα, το πιθανότερο είναι να προκαλέσει μια αλυσίδα παρόμοιων εξελίξεων κατ΄αρχήν μέσα στην Ε.Ε. και μετά έξω... Είναι πολλές οι υπερχρεωμένες χώρες σε μια δύσκολη συγκυρία της διεθνούς οικονομίας.

Το κόστος για την ευρωζώνη θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το να τείνουν χείρα βοηθείας. Αυτό όμως δεν μπορεί να είναι απόφαση της ΕΚΤ αλλά του συμβουλίου αρχηγών. Χείρα βοηθείας βέβαια θα σημάνει και επίτροπο δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Για τα όσα ακούγονται περί εξόδου από το ευρώ δεν υπάρχει σχετική διαδικασία και είναι απίθανο να μπορεί να υπάρξει έτσι που έχει διαπλεχτεί η οικονομική δραστηριότητα στη ζώνη. Αυτά ακούγονται περισσότερο από ευρωσκεπτικιστές και παρόμοια σενάρια λένε σε κάθε κρίση.

Υπάρχει πρόβλημα;
Η φασαρία που γίνεται δεν είναι άνευ αντικειμένου. Τα δημόσια οικονομικά της χώρας είναι σε χαώδη κατάσταση. Κανείς δεν ξέρει ποιος και πόσο τα πληρώνει. Αυτό απαιτεί επανίδρυση του τύπου τι εισπράττουμε και από ποιον και ποιον πληρώνουμε και γιατί.

Στο χάος προσθέστε ότι έχουμε και αριθμό δημοσίων υπαλλήλων ίσο με αυτόν χωρών με πενταπλάσιο πληθυσμό. Προσθέστε και ότι ένας μεγάλος αριθμός από αυτούς ενώ έχει βασικό μισθό 1000-1200 ευρώ καθαρίζει τα διπλάσια με κάποια επιδόματα και οδοιπορικά κλπ. και θα καταλάβετε τι συμβαίνει..

Συμπέρασμα
Η γνώμη που έχω διαμορφώσει είναι ότι η χώρα απέχει πολύ από το να κηρύξει στάση πληρωμών. Πρέπει όμως να συμμαζέψει τις δαπάνες και να δημιουργήσει ένα φορολογικό σύστημα που θα βοηθήσει την ανάπτυξη. Η αλήθεια είναι ότι τόσο από την πολιτική ηγεσία όσο και από το μέσο πολίτη ούτε αυτό το βλέπω εύκολο...

Κατά τη γνώμη μου θεωρώ πολύ πιθανό σε μερικούς μήνες να μιλάμε για την θεαματική πτώση του ελλείμματος...

Τα χειρότερα...
Αν στην κατάσταση που περνά η Ελλάδα σαν αδύναμος κρίκος προστεθεί μια διεθνής κρίση σαν αυτή του 2008 τότε τα πράγματα ίσως γίνουν δύσκολα. Πάλι όμως πιστεύω ότι η ευρωζώνη θα παρέμβει. Τώρα μας μιλάνε σε αυστηρούς τόνους αφενός γιατί έχουν δίκιο, είμαστε απαράδεκτα άσωτοι, και αφετέρου γιατί δεν πιστεύουν ότι είναι σοβαρά τα πράγματα.

Υ.Γ. Όποιοι πιστεύουν ότι κάποιοι χρηματοπιστωτικοί οίκοι, χώρες ή έντυπα μας έχουν κάνει σάκους του μποξ και κερδοσκοπούν σε βάρος μας, ας κηρύξουν εμπάργκο στα προϊόντα τους και τις χρηματιστηριακές αγορές τους. Είναι πολύ απλό χωρίς τυμπανοκρουσίες και τις γνωστές πομφόλυγες. Εξάλλου το Λονδίνο μπροστά σε Νέα Υόρκη, Παρίσι και Φρανκφούρτη μικρή απώλεια επιλογών σημαίνει.
Κώστας Στούπας στο capital