«Κατά συνείδηση»

Ηεμπλοκή της πολιτικής σε ποινική έρευνα για τις τυχόν ευθύνες πρώην υπουργού, στην υπόθεση Παυλίδη, συνταγματικά αναγκαία και επιβεβλημένη, είναι προβληματική.

Κατηγορείται ο νόμος περί ευθύνης υπουργών. Προτείνεται, μάλιστα, η τροποποίησή του. Ματαίως. Η συνταγματική ρύθμιση είναι τόσο σαφής και διεξοδική -και αυτή είναι η αιτία του προβλήματος- ώστε κάθε αναθεώρηση του νόμου θα ήταν αντισυνταγματική. Ή τουλάχιστον απρόσφορη, κατά το μέρος που θα στηριζόταν σε αυτοδέσμευση των βουλευτών. Δηλαδή σε αυτοαναφορική πρόταση, σαν αυτές που οδηγούν στα γνωστά παράδοξα της μαθηματικής λογικής. Μόνο με αναθεώρηση του Συντάγματος θα μπορούσε να λυθεί το πρόβλημα. Αλλά αυτήν η αβάσταχτη πρόσφατη αναθεωρητική επιπολαιότητα την έχει παραπέμψει στις ελληνικές καλένδες.

Η σύγχυση των...ρόλων -και των εξουσιών- είναι προφανής. Οι εισαγγελείς, οι ανακριτές, που διερευνούν τις ποινικές ευθύνες οποιωνδήποτε ανθρώπων, μόλις ακουμπήσουν υπουργό ή υφυπουργό, οφείλουν αμέσως να σταματήσουν την έρευνα και να στείλουν τον φάκελο στη Βουλή. Αμελλητί. Οφείλουν, δηλαδή, να διακόψουν το έργο που, κατά τεκμήριο, ξέρουν να κάνουν και να το παραπέμψουν στους βουλευτές, που δεν ξέρουν. Και έχουν μάλιστα άλλα κριτήρια. Πολιτικά. Δηλαδή, από την άποψη της απονομής της δικαιοσύνης, μεροληπτικά. Αυτό, πέρα από την άνιση μεταχείριση υπουργών και πολιτών, προκαλεί τις δικαιολογημένες και έντονες αντιρρήσεις για τη ρύθμιση.

Στην υπόθεση Παυλίδη, ο ανακριτής που παρέπεμψε το φάκελο στη Βουλή δεν το έκανε αμελλητί. Κατηγορήθηκε γι' αυτό και από τον υπουργό Δικαιοσύνης και από τον κ. Βενιζέλο. Προχώρησε και σε σχετική έρευνα, ενώ έπρεπε να την έχει σταματήσει. Οι βουλευτές αφέθηκαν να ψηφίσουν «κατά συνείδηση». Ποια συνείδηση, όμως, τη δικαστική, την ηθική, την πολιτική, την κομματική; Δεύτερος φάκελος Παυλίδη ξεκίνησε ένα μακρύ ταξίδι από τη Ρόδο. Δεν έφτασε ακόμη στη Βουλή. Θα τον δουν μετά τις πασχαλινές διακοπές. Η ανάγκη να χυθεί «άπλετο φως» θα οδηγήσει, πιθανόν, στη σύσταση νέας Προκαταρκτικής με «κατά συνείδηση» ψήφο και της πλειοψηφίας. Και για λόγους συνέπειας.

Ο αναγνώστης θυμάται όμως την υπόθεση του Βατοπεδίου. Θυμάται τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, που, όχι μόνο δεν έστειλε τον φάκελο στη Βουλή αλλά απήλλαξε λόγω πλάνης τους υπουργούς, διατάσσοντας προκαταρκτική εξέταση για τους άλλους. Θυμάται την υπεκφυγή της Νέας Δημοκρατίας με τη σύσταση εξεταστικής επιτροπής, αντί της προκαταρκτικής που ζητούσε το ΠΑΣΟΚ. Θυμάται τη διπλή άρνηση της πλειοψηφίας να «χυθεί» εκεί «άπλετο φως». Θυμάται την κατά καθολική νεοδημοκρατική συνείδηση αποχώρηση από τη Βουλή της κυβερνητικής πλειοψηφίας - γεγονός παγκοσμίως πρωτότυπο στα κοινοβουλευτικά χρονικά.

Δυο μέτρα και δύο σταθμά, λοιπόν, όχι μόνο μεταξύ υπουργών και πολιτών, αλλά και μεταξύ υπουργών του ιδίου κόμματος. Η συνταγματική και νομοθετική ρύθμιση είναι κακή. Η εφαρμογή της, όμως, είναι χειρότερη. Η αναθεώρηση του 2001, που περιόρισε σημαντικά τη δικαιοδοσία της Βουλής, βοήθησε στο να γίνει κάποια πρόοδος στην υπόθεση Παυλίδη. Με τα προσχήματα της «κατά συνείδηση» ψήφου και του «άπλετου φωτός», η πλειοψηφία συνέστησε την Προκαταρκτική. Πιθανότατα, θα απορρίψει τελικά το αίτημα για δίωξη.

Να πολιτεύονται οι βουλευτές όταν καλούνται να δικάσουν είναι κακό, αλλ' αναπότρεπτο. Να πολιτεύονται, όμως, οι δικαστικοί λειτουργοί με διαδικαστικά προσχήματα όταν ακουμπάνε υπουργούς είναι απαράδεκτο. Όσο κακή κι αν είναι η συνταγματική ρύθμιση, η δική τους συνείδηση δεν μπορεί να είναι παρά η δικαστική. Σ' αυτήν οφείλουν λογοδοσία.
Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΥ στην enet