Η πολυκατοικία

Το τηλεοπτικό σίριαλ είναι έχγρωμον τεχνικολόρ, άκρως φιλικόν προς τον χρήστη. Συμπαθητικές φυσιογνωμίες, ιστορίες βγαλμένες από τη ζωή, μικροί ήρωες της καθημερινότητας. Χαζεύεις λίγο, γελάς λίγο, περνάει η ώρα.

Μια άλλη «πολυκατοικία» ξεδιπλώνει τα επεισόδιά της, όχι στην τηλεόραση, αλλά στα ψαγμένα ρεπορτάζ των εφημερίδων. Η «άλλη» πολυκατοικία βρίσκεται στο κέντρο της πρωτεύουσας, από τα πέριξ της Ομόνοιας μέχρι κάτω από τον Αγιο Παντελεήμονα. Απρόσωπα κτίρια που υψώθηκαν στον «οικοδομικό οργασμό» της δεκαετίας του 60 για να φιλοξενήσουν τους χιλιάδες εσωτερικούς μετανάστες που έφταναν από την επαρχία. Στενόχωρα όνειρα της αντιπαροχής, γεμάτα μελαγχολία: Οι πιο μεγάλοι νοσταλγούσαν την άπλα του χωριού που αντάλλαξαν για τα τσιμεντένια ντουβαράκια. Οι πιο μικροί ονειρεύονταν να «φύγουν», να δραπετεύσουν, να πετάξουν: στο Παρίσι, στο πανεπιστήμιο, στο διάστημα. Οπουδήποτε μακριά από τα τρία δωμάτια και κουζίνα, τα ανύπαρκτα μυστικά στους χάρτινους τοίχους και τη μυρωδιά από τα κεφτεδάκια της από κάτω.

Οι περισσότεροι τα κατάφεραν. Εφυγαν. Οι πολυκατοικίες μαράζωσαν, παρήκμασαν, άδειασαν... Και ξαναγέμισαν, πάλι από μετανάστες. Αυτή τη φορά εξωτερικούς, που τρύπωσαν στα ντουβάρια που εγκατέλειψε το αστικό όνειρο.

Δώδεκα, δεκαέξι, εικοσιτέσσερα άτομα σε δυο δωμάτια. Κοιμούνται με βάρδιες, για να μοιραστούν το εξωφρενικό νοίκι. Τραβούν την προσοχή μόνο όταν αυτή η ασφυξία της ζωής τούς οδηγεί σε ξεσπάσματα βίας που εξοργίζουν τους «φιλήσυχους» εναπομείναντες κατοίκους.

Δεν μπορώ να φανταστώ πώς θα είναι μια τέτοια πολυκατοικία ύστερα από άλλα τριάντα χρόνια. Τι πρόσωπα θα έχουν οι ένοικοι, ποια γλώσσα θα μιλάνε, τι θα λένε οι εφημερίδες της εποχής. Θα είναι σκληρά γκέτο ή ζωηρές, υγιείς αστικές εστίες; Θα είναι φωλιές ειρήνης ή εμπόλεμες ζώνες; Ο,τι κι αν συμβεί, ένα είναι σίγουρο: Η «πολυκατοικία» του αύριο (όπως και του σήμερα) δεν θα μοιάζει με αυτή που θα βλέπουμε στην τηλεόραση...
Γράφει η Ρίκα Βαγιάνη στο Έθνος