Χρυσή απελπισία...

Όσοι έζησαν στα χρόνια της κατοχής είχαν να λένε για την αξία της χρυσής λίρας. Οι χρυσές λίρες, τα κοσμήματα, το λάδι και οι μετοχές της Εθνικής Τράπεζας ήταν οι μοναδικές αξίες που μπορούσαν τα δύσκολα εκείνα χρόνια να εξασφαλίσουν την επιβίωση.

Σήμερα ο χρυσός επανέρχεται στο προσκήνιο. Για την ακρίβεια άρχισε να ξαναμπαίνει στη ζωή μας μετά το 2003, όταν έγινε φανερό ότι οι κεντρικές τράπεζες είχαν αποφασίσει να γεμίσουν με χαρτονομίσματα τον πλανήτη. Τότε έγιναν τα πρώτα σκιρτήματα των πολύτιμων μετάλλων και μέσα σε τέσσερα χρόνια έφτασαν στα ιστορικά υψηλά τους.

Αν τότε κάτι μπέρδεψε τους επενδυτές είναι το γεγονός ότι μαζί με τα πολύτιμα μέταλλα και όλα τα άλλα εμπορεύματα κατέγραφαν την ίδια ώρα ιστορικά ρεκόρ στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων.

Μετά το ξέσπασμα της κρίσης οι τιμές των εμπορευμάτων κατέρρευσαν κάτω από το φόβο ότι η ύφεση θα περιορίσει αισθητά την κατανάλωση. Τα μόνα που στάθηκαν όρθια ήταν τα πολύτιμα μέταλλα. Κι έτσι μας ήρθαν αυτόματα στη μνήμη τα όσα μάθαμε από τους παλιότερους για τα χρόνια της κατοχής.

Η περίοδος της... κατοχής είναι απλώς και μόνο ένας εφιάλτης; Το ότι ο χρυσός εξακολουθεί και επιμένει στα ιστορικά υψηλά του και απειλεί με νέα ρεκόρ είναι ένα σημείο που θα πρέπει να μας προβληματίσει. Άραγε αυτή είναι η πρόταση που έχει να αντιπαρατάξει η σύγχρονη οικονομική σκέψη απέναντι στην κρίση;

Η άνοδος των τιμών των πολύτιμων μετάλλων τα προηγούμενα χρόνια δεν είχε σχέση –τελικά– με το πάρτι στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων, αλλά ήταν μια φυσιολογική αντίδραση στην απόφαση των κεντρικών τραπεζιτών να προσφέρουν στην αγορά άφθονη ρευστότητα. Με άλλα λόγια, η παράλογη νομισματική πολιτική οδηγούσε αυτόματα αρκετούς επενδυτές στο «ασφαλές λιμάνι» του χρυσού.

Στην πραγματικότητα ο χρυσός είναι ένα άχρηστο μέταλλο. Χρησιμοποιείται μόνο στα κοσμήματα. Ποιος θα μπορούσε, λοιπόν, να φανταστεί ότι ο χρυσός θα γινόταν και πάλι σημείο αναφοράς; Για να συμβεί αυτό, που συνέβη, σημαίνει ότι οι οικονομίες βρίσκονται σε τέτοιο αδιέξοδο που οι επενδυτές αναγκάζονται να στραφούν σε παλιές δοκιμασμένες συνταγές του παρελθόντος.

Όσο οι τιμές του χρυσού εξακολουθούν να ξύνουν το ταβάνι και να προσπαθούν να ξεχυθούν και πιο πέρα από αυτό τόσο η ανησυχία μας για την κατάσταση της οικονομίας θα είναι πέρα για πέρα δικαιολογημένη.

Στα πλαίσια της διασποράς του επενδυτικού κινδύνου δεν είναι κακό να έχει κάποιος και ένα μέρος του σε χρυσό. Πόσοι επενδυτές το έχουν κάνει; Λίγοι! Δεν θα θέλαμε να σκεφτούμε το πού θα μπορούσε να φτάσει η τιμή του χρυσού αν γινόταν και πάλι ένα από τα βασικά μέσα ανταλλαγής αγαθών. Για την ακρίβεια, δεν θα θέλαμε να σκεφτούμε τι θα συνέβαινε αν ο κόσμος εμπιστευόταν για τις συναλλαγές του μόνο το χρυσό, όπως έκαναν οι παππούδες μας.

Το καλό σενάριο θα είναι να βρεθεί η διέξοδος στο σημερινό αδιέξοδο. Αν αυτό συμβεί θα το αντιληφθούμε αμέσως στο ταμπλό. Στο μεταξύ η αναζήτηση ασφάλειας στο κίτρινο μέταλλο μόνο ως κίνηση απελπισίας μπορεί να ερμηνευτεί. Κίνηση απελπισίας για τα όσα συμβαίνουν καθημερινά γύρω μας και για τα όσα φοβόμαστε ότι μπορεί να συμβούν στο άμεσο μέλλον...
Θανάσης Μαυρίδης