Δεν είναι έτσι, αν έτσι νομίζετε, κ. Χρήστο Γιανναρά

Στο άρθρο σας με τον τίτλο «Καθηλωμένοι σε μηδενική βάση», που δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή στις 8 Φεβρουαρίου 2009, εκθέσατε για μια ακόμη φορά κάποιες ολοκληρωτικές πολιτικές ιδέες που έχετε σχετικά με τη λειτουργία της Δημοκρατίας. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι απόψεις σας, κύριε Γιανναρά, με βρίσκουν αντίθετη, και νιώθω χρέος μου να σχολιάσω μερικές από τις πιο ακραίες θέσεις που διατυπώσατε στο συγκεκριμένο άρθρο, τις οποίες και θα παραθέσω στη συνέχεια με κόκκινο:

«Ας απαντούσε έστω σε μία και μόνη ερώτηση ο σημερινός (ένας ακόμα μοιραίος για τον τόπο) πρωθυπουργός: Για ποιον σκοπό πιστεύει ότι εκλέγεται μια κυβέρνηση; Για να κυβερνήσει τη χώρα με το συγκεκριμένο πρόγραμμα που προεκλογικά έχει εξαγγείλει και η πλειοψηφία των πολιτών προέκρινε; ΄Η για να αποδυθεί σε “διαλόγους” κολακεύοντας οργανωμένα συμφέροντα, μήπως και αυτά της επιτρέψουν περιορισμένης ευθύνης διαχείριση των κοινών;»

Ώστε, λοιπόν, είστε... κατά των διαλόγων, κύριε Γιανναρά! Εμμέσως πλην σαφώς, μας λέτε ότι κάθε Κυβέρνηση, από τη στιγμή που θα κερδίσει τις εκλογές, δεν πρέπει να κάνει κανένα διάλογο με τους πολίτες, διότι κατά τη γνώμη σας οι διάλογοι αποβλέπουν στην κολακεία οργανωμένων συμφερόντων! Σύμφωνα με την ολοκληρωτική άποψή σας, ο εκάστοτε Πρωθυπουργός πρέπει να κλείνει τ’ αυτιά του σε όσους αντιτίθενται, να βάζει το κεφάλι κάτω και να λέει, «Εμένα με ψήφισαν για να εφαρμόσω το πρόγραμμά μου!» Κι όταν οι πολίτες βγαίνουν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για κάποια μέτρα που εξαγγέλλει, να εξαπολύει τα ΜΑΤ και… “πού πονεί και πού σε σφάζει”, που λέει και η παροιμία!

Δηλαδή, για νάχουμε καλό ρώτημα, οι επιτακτικές ανάγκες των εργαζομένων είναι "πρόσχημα" για την εξυπηρέτηση οργανωμένων συμφερόντων; Προφανώς εσείς είστε από τους βολεμένους και δε μπορείτε να φανταστείτε ότι υπάρχουν εργαζόμενοι και συνταξιούχοι στον τόπο μας που διαβιούν κάτω από τα όρια της φτώχειας… Λυπάμαι, κύριε Γιανναρά, αλλά αυτά που λέτε, αν εφαρμόζονταν, αν δηλαδή μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση κυβερνούσε δια πυρός και σιδήρου, επειδή όφειλε να εφαρμόσει το όποιο πρόγραμμά της - που συνήθως ασαφώς είχε εξαγγείλει - οδηγούν σε εμφύλιο. Φαίνεται ότι εσείς ζείτε σε άλλη χώρα και δεν γνωρίζετε ούτε τις πραγματικές ανάγκες των μη βολεμένων, ούτε το ελληνικό ταμπεραμέντο, ούτε τα δημοκρατικά, ή έστω “δημοκρατικά”, παραδοσιακά ήθη κι έθιμα της χώρας μας .

«Βαρναλικές φιγούρες της πολιτικής – “δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι”– ας απαντήσουν: Τι ακριβώς σημαίνει ένας “από μηδενική βάση διάλογος” για την Παιδεία; Ότι παραιτείται η κυβέρνηση από τις προγραμματικές της δεσμεύσεις και τη λαϊκή εντολή να τις εφαρμόσει;
Και προδίδοντας τη δεδηλωμένη πλειοψηφία των πολιτών καλεί σε διάλογο ποιους; Τις συνδικαλιστικές μαφίες των μειοψηφικών κομμάτων; Καλεί όσα δύστυχα μαθητούδια έχουν στρατωνιστεί στον κομματικό γενιτσαρισμό του “μαθητικού κινήματος”;»

Πω, πω, πω! Πού να τρέξω να κρυφτώ; Για λογαριασμό της μαθητιώσας νεολαίας, νιώθω ότι έχετε πάρει ένα μαστίγιο και με χτυπάτε ανελέητα σε όλο μου το κορμί. Ώστε σας ενοχλεί ο διάλογος από μηδενική βάση! Μα αυτό έπρεπε να σας χαροποιεί διότι μπορεί, επιτέλους, να βρεθεί μια άκρη και να βγούμε από τα αδιέξοδα της Παιδείας που ταλανίζουν την κοινωνία μας επί χρόνια τώρα. Αντί λοιπόν να χειροκροτήσετε την έναρξη ενός διαλόγου από μηδενική βάση, αντί να καταθέσετε κι εσείς ως πανεπιστημιακός δάσκαλος τις συνετές σας προτάσεις για να γεφυρωθεί το χάσμα, αντί να γίνετε ειρηνοποιός, αφού διατείνεστε ότι είστε Ορθόδοξος Χριστιανός, εκσφενδονίζετε από τη μόνιμη στήλη σας σε μια μεγάλη εφημερίδα τις βλοσυρές και επικίνδυνες θέσεις σας για το πώς πρέπει να λειτουργήσει η κυβέρνηση. Και δεν καταθέτετε τουλάχιστον αυτές τις απόψεις κόσμια, αλλά χρησιμοποιείτε και ανεπίτρεπτους για ένα καθηγητή της φιλοσοφίας και της θεολογίας χαρακτηρισμούς, όπως «συνδικαλιστικές μαφίες» και «κομματικό γενιτσαρισμό του “μαθητικού κινήματος”»…

Τι να σας πω, κύριε Γιανναρά… Δε λυπάμαι απλώς, αλλά ντρέπομαι για το ύφος σας. Έχετε ξεφύγει! Πώς να ελκύσετε τους νέους, που έστω μπορεί να έχουν παρασυρθεί σε λάθος δρόμο, και πώς να τους εμπνεύσετε μια άλλη συμπεριφορά και μια άλλη νοοτροπία, όταν χρησιμοποιείτε τέτοια απαξιωτική γλώσσα; Κύριε Γιανναρά, πρέπει να μάθετε ότι καμία κριτική δε μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα όταν ο κρίνων δεν εκδηλώνει συγχρόνως κατανόηση και αγάπη προς αυτούς που κρίνει. Ο λεκτικός βούρδουλας, και μάλιστα προς νέους ανθρώπους οι οποίοι ψάχνουν απεγνωσμένα για Φως και Αγάπη, έχει ακριβώς τ’ αντίθετα αποτελέσματα από εκείνα που επιδιώκει ο κρίνων με την κριτική του. Ίσως κι εγώ έχω κάποτε χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα. Δεν είμαι τέλεια. Καθημερινά, όμως, μαθαίνω από τα λάθη μου και προσπαθώ να βελτιώνομαι, επειδή καταλαβαίνω ότι κριτική με ύβρεις, κριτική χωρίς κατανόηση και αγάπη, είναι και βάρβαρη και αναποτελεσματική.

«Βέβαια, η φενάκη του “διαλόγου” και ειδικότερα ο παραλογισμός του “διαλόγου από μηδενική βάση” είναι η αντιπαροχή εξουσίας που προσφέρουν οι κυβερνήσεις στα μειοψηφικά κομματικά απολειφάδια του Κοινοβουλίου.
Αντιπαροχή εξευμενισμού (όπως στον μύθο τα νεανικά κορμιά αντιπαροχή στον Μινώταυρο) επειδή τα κομματικά απολειφάδια διεκδικούν μερίδιο εξουσίας με όπλο τη βία – είναι η μόνιμη απειλή της έννομης τάξης που οι κυβερνήσεις αδυνατούν να ελέγξουν.»

Φενάκη, ε; Σας αρέσει αυτή η λέξη, κύριε Γιανναρά! Είναι, λοιπόν, ηλίου φαεινότερο ότι ο διάλογος, και μάλιστα από μηδενική βάση, σας κάθεται στο στομάχι. Απορώ πώς ο μακαρίτης ο Γεώργιος Παπαδόπουλος δε σας είχε αξιοποιήσει στην κυβέρνησή του. Πάντως, πρέπει να καταλάβετε κάποτε, και να καταλάβουμε και όλοι μας, ότι ακόμη και τα «κομματικά απολειφάδια», όπως υβριστικά αποκαλείτε κάποια κόμματα, εκπροσωπούν μερίδες του λαού. Δεν πήδηξαν μέσα στη Βουλή από τα παράθυρα. Έτσι δεν είναι; Άρα, αν σέβεστε στοιχειωδώς το λαό, πρέπει να σεβαστείτε και τους εκπροσώπους των στο Κοινοβούλιο, άλλο τώρα αν δεν σας αρέσουν, και κάποια ούτε σε μένα αρέσουν. Αλήθεια, εσείς κύριε Γιανναρά, ποια λύση διακυβέρνησης της χώρας προτείνετε; Πώς δηλαδή θα κυβερνηθεί η Ελλάδα, αφού τα αριστερά κόμματα είναι “απολειφάδια”, ενώ τα κόμματα εξουσίας τα αποκαλείτε “δημίους”; Παραθέτω εδώ τι είπατε:

«Δεκαετίες τώρα οι κυβερνήσεις των δύο “κομμάτων εξουσίας” θάβουν την ντροπή ευτελισμού της εκπαίδευσης στον παραλογισμό του προσχηματικού “διαλόγου”. Και η παρακμιακή μας κοινωνία καταπίνει τον εμπαιγμό. Συνεχίζει να προσφέρει την ψήφο της στους δεξιοτέχνες της απάτης. Μας έχουν οδηγήσει σε εφιάλτη κοινωνικής διάλυσης και αδιεξόδου, αλλά οι δημοσκοπήσεις βεβαιώνουν ότι ένα 60 ή και 70% των ψηφοφόρων παραμένουν, με απίστευτη μαζοχιστική εμμονή, υποστηρικτές των δημίων μας.»

Ώστε, λοιπόν, “δήμιοι” είναι οι κυβερνώντες και όλοι οι κυβερνήσαντες, και “απολειφάδια” οι μη κυβερνήσαντες αλλά διεκδικούντες την εξουσία με όπλο τη βία, όπως είπατε. Ποιοι μας απομένουν λοιπόν; Δια της εις άτοπον απαγωγής, οδηγούμαι στο συμπέρασμα ότι προτείνετε ή τον Καρατζαφέρη με το 5%, ή ονειρεύεστε καμιά δικτατορία, που θα βάλει τέλος στον “παραλογισμό των προσχηματικών διαλόγων”. Έτσι δεν είναι; Βέβαια, δεν είχα ποτέ καμία αμφιβολία ότι οι έχοντες περγαμηνές φιλοσοφίας και θεολογίας δυσκολεύονται να σκεφτούν λογικά και πρακτικά, κι ότι είναι αθεράπευτα βερμπαλιστές. Κι εσείς, κύριε καθηγητά, δεν αποτελείτε εξαίρεση. Δε μπορείτε να καταλάβετε ότι αφού αυτά τα πολιτικά “υλικά” διαθέτουμε, με αυτά είμαστε αναγκασμένοι να χτίσουμε, με όποια βελτίωση μπορούμε να επιφέρουμε, το μέλλον μας.

Ας όψεστε, όμως, κι εσείς οι ακαδημαϊκοί, φιλόσοφοι και θεολόγοι που δε φροντίσατε ν’ ανεβάσετε το πολιτικό αισθητήριο και το ηθικό επίπεδο του λαού πιο πάνω από κει που βρίσκεται τώρα, και μάλιστα όταν σας δινόταν πάντα βήμα για να εκθέσετε τις απόψεις σας. Για να καταλάβετε πόσο προνομιούχος είστε, σας λέω ότι η γράφουσα πάλεψε 24 χρόνια για να πάρει μια μικρή στήλη σε εφημερίδα και στάθηκε αδύνατο. Οι πόρτες ήταν πάντα κλειστές για μένα, αφού ήταν επιλογή μου να παραμείνω έξω απ' όλες τις πολιτικές, δημοσιογραφικές και θρησκευτικές κλίκες. Ενώ για σας οι πόρτες ήταν ολάνοιχτες! Δεν είχατε λοιπόν ευθύνη απέναντι της κοινωνίας να τις αξιοποιήσετε; Δεν είχατε ευθύνη να εγκαινιάσετε, έστω κι αν δεν επηρεάζατε κανένα, ένα διαφορετικό λόγο, μια ώριμη και πρακτική σκέψη, αντί να γεμίζετε το χαρτί άλλοτε με ύβρεις και άλλοτε με ακαταλαβίστικους για το μέσο Έλληνα βερμπαλισμούς και θεωρητικολογίες, για να μην πω αμπελοφιλοσοφίες;

Και, παρακαλώ, μη νομίζετε ότι χαίρομαι που γράφω αυτές τις γραμμές. Αντίθετα, λυπάμαι που αναγκάζομαι να σας κάνω κριτική. Αν και διαφωνώ με πάρα πολλά από τα όσα πιστεύετε και γράφετε, σέβομαι την ηλικία σας και τις άοκνες προσπάθειες που, χωρίς αμφιβολία, έχετε καταβάλλει στη ζωή σας για να φτάσετε εδώ που φτάσατε. Ακόμη, σέβομαι και τους πολυπληθείς θαυμαστές σας που πίνουν νερό στ’ όνομά σας, αν και υποψιάζομαι ότι οι περισσότεροι απ’ αυτούς δεν καταλαβαίνουν ούτε τα μισά απ’ όσα γράφετε. Η γλώσσα που χρησιμοποιείτε στα γραπτά σας είναι – δυστυχώς ή ευτυχώς; – δυσνόητη για το ευρύ κοινό.
Θα μπορούσα, βεβαίως, να γράψω ολόκληρο βιβλίο αναλύοντας κάθε πρόταση του προκλητικού άρθρου σας στην Καθημερινή, αλλά δε θέλω να κουράσω άλλο τον αναγνώστη. Θα σταθώ μόνο στον επίλογο του άρθρου σας:

«Και είναι μόλις ογδόντα έξι χρόνια που ο Καβάφης έγραφε “το άριστον εκείνο, Ελληνικός – ιδιότητα δεν έχ’ η ανθρωπότης τιμιοτέραν· εις τους θεούς ευρίσκονται τα πέραν”. Μέσα σε δυο γενιές φτάσαμε από τον Καβάφη στον Αλαβάνο.»

Ώστε, λοιπόν, ο “Ελληνικός” χάλασε, και κατέβηκε από το βάθρο που ήταν κάτω από τους θεούς (!) μόλις τα τελευταία 86 χρόνια! Μα καλά, οι φιλόσοφοι και οι θεολόγοι δε διαβάζουν και λίγο ιστορία για να μάθουν τα προ αιώνων χάλια της φυλής μας; Αλλά τον Καβάφη, κύριε Γιανναρά, τι τον θέλατε και τον ανακατέψατε σε τούτη την κρίσιμη κουβέντα, όπου καταγγέλλετε τη γενικευμένη ηθική παρακμή της κοινωνίας μας, που ομολογουμένως υπάρχει; Τι τον θέλατε, αν είστε βαφτισμένος! Έλεος!! Δε λέω, μπορεί ο άνθρωπος να έγραφε όμορφα ποιήματα, αλλά είχε κι αυτός τα βίτσια του και τις έκφυλες θεωρίες του, και δεν τις έκρυβε. Παραθέτω εδώ απόσπασμα από το διαβόητο πεζογράφημά του, «Το Σύνταγμα της Hδονής» - όχι για να διαφημίσω τις διαβρωτικές ιδέες του ποιητή αλλά για να σας ενημερώσω μήπως δεν το γνωρίζατε - και παρακαλώ τους νουνεχείς αναγνώστες, για το καλό τους, να μην πάρουν αυτές τις προτροπές του Καβάφη στα σοβαρά:

«Mη ομιλείτε περί ενοχής, μη ομιλείτε περί ευθύνης. Όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας· όταν ριγούν και τρέμουν αι αισθήσεις, άφρων και ασεβής είναι όστις μένει μακράν, όστις δεν ορμά εις την καλήν εκστρατείαν, την βαίνουσαν επί την κατάκτησιν των απολαύσεων και των παθών.
Όλοι οι νόμοι της ηθικής - κακώς νοημένοι, κακώς εφαρμοζόμενοι - είναι μηδέν και δεν ημπορούν να σταθούν ουδέ στιγμήν, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας.
Mη αφήσης καμίαν σκιεράν αρετήν να σε βαστάξη. Mη πιστεύης ότι καμία υποχρέωσις σε δένει. Tο χρέος σου είναι να ενδίδης, να ενδίδης πάντοτε εις τας Eπιθυμίας, που είναι τα τελειότατα πλάσματα των τελείων θεών. Tο χρέος σου είναι να καταταχθής πιστός στρατιώτης, με απλότητα καρδίας, όταν περνά το Σύνταγμα της Hδονής με μουσικήν και σημαίας. (…)»

Αυτά έγραφε ο ποιητής Καβάφης, και φαίνεται ότι το μήνυμά του πολλοί το έχουν πάρει στα σοβαρά, όπως αποδεικνύεται στην πράξη τόσο εντός Ελλάδος όσο και στο εξωτερικό όπου έχουν μεταφραστεί τα έργα του. Καθότι η καλύτερη συνταγή για να γίνει κανείς διάσημος είναι να γαργαλάει τα ζωικά ένστικτα των ανθρώπων και να ευαγγελίζεται τη χωρίς φραγμούς ηδονοθηρία.

Τελειώνω προς το παρόν, κύριε Γιανναρά, και δεν αποκλείεται να τα ξαναπούμε. Βλέπετε, καθείς εφ’ ω ετάχθη, που λέει και η Βίβλος...
Μαρία Σεφέρου