NΕΟ-ΠΑΡΑΝΟΙΑ στην ελληνική κοινωνία

Η ελληνική κοινωνία ήταν και είναι ένα καζάνι που βράζει. Κάποια στιγμή θα ξανακάνει “μπαμ” και δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να το προβλέψει. Ειδικά σε περιόδους κρίσεων, όπου οι άνθρωποι απογοητεύονται ή αισθάνονται ανασφαλείς διαπιστώνει κανείς ότι λόγω ιδεολογικού κενού πολλοί ψάχνουν απλοϊκές εξηγήσεις για την δυστυχία τους.

Έτσι καταφεύγουν σε ανορθολογικές μορφές σκέψης, όπως πχ το μεταφυσικό, ο θρησκευτικός φανατισμός και οι θεωρίες συνωμοσίας. Ειδικά οι τελευταίες τείνουν να γίνουν το εθνικό μας σπορ. Παντού ψάχνουμε να βρούμε “ανθελληνικές πλεκτάνες” που να μας εξηγούν γιατί έχουμε την ασχήμια που βλέπουμε γύρω μας. Πάντα “σκοτεινές δυνάμεις” είναι υπεύθυνες για τα χάλια μας… Θα ακούσατε και τώρα τελευταία μετά τα πρόσφατα γεγονότα παρόμοιες συνωμοσίες. Η τάση αυτή του Έλληνα να ερμηνεύει τα συμβάντα της κοινωνικής ζωής υπό αυτό το πρίσμα, είναι προϊόν άγνοιας και αμάθειας αλλά και κάτι ακόμα πιο σοβαρό: Αποτέλεσμα των συλλογικών νευρώσεων και της καταπίεσης.

Ο Έλληνας δεν... εκφράζει τον πραγματικό του εαυτό, νομίζει πως όλοι ασχολούνται μαζί του, πως είναι μόνιμα αδικημένος και φυσικά ότι έχει δίκιο! Στην πραγματικότητα φοβάται το περιβάλλον του, αλλά δεν εμπιστεύεται και κανέναν ως πολίτης. Αποτέλεσμα όχι μόνο των διαχρονικά απογοητευτικών πολιτικών, αλλά και της αδυναμίας του Έλληνα να τα βρει με τον διπλανό του και να δημιουργηθεί μια ισχυρή κοινωνία των πολιτών.

Όλα αυτά αποτελούν γόνιμο έδαφος για να καλλιεργηθεί κλίμα συνωμοσιολαγνείας, που φυσικά οδηγεί στην παραίτηση από κάθε προσπάθεια να πάρουμε την τύχη στα χέρια μας. Έχουμε δώσει εξηγήσεις για το τι μας φταίει-κάποιος εξωτερικός εχθρός-οπότε δεν χρειάζεται να προσπαθήσουμε. Έτσι ο Έλληνας πολίτης αρνείται να κάνει ουσιαστική αυτοκριτική και βουλιάζει σε διανοητικές αγκυλώσεις.

Επίσης κοντά στο 20% του πληθυσμού είναι άνω των 65 ετών, κάτι που μεταφράζεται ως μια γερασμένη χώρα με συντηρητικές ιδέες, η οποία έχει παρελθόν δηλαδή μεγάλη ιστορία, αλλά αβέβαιο μέλλον και κυρίως διάθεση για επένδυση. Η γεροντοκρατία έχει ως επίπτωση όχι μόνο την βιολογική, αλλά και την διανοητική γήρανση της χώρας. Η συλλογική απάθεια κι η εσωστρέφεια είναι μερικά συμπτώματα που ακόμη δεν έχουμε δει σε πλήρη “έξαρση”.


Τα κοινωνικά αντανακλαστικά επίσης μειώνονται, ενώ οι ιδεολογίες παραμένουν απολιθώματα περασμένων δεκαετιών που αδυνατούν να δώσουν απαντήσεις σε σύγχρονες προκλήσεις. Αν σ’ αυτά προσθέσουμε την προσκόλληση στα δόγματα και το χάος της γραφειοκρατίας, έχουμε μια εικόνα για την παράνοια που επικρατεί στην ελληνική κοινωνία. Η γερασμένη αυτή κοινωνία πάσχει από έλλειψη αδρεναλίνης και χρόνο με τον χρόνο γίνεται και πιο συντηρητική. Ακόμη κι οι διανοούμενοι έχουν “γεράσει” προτιμώντας να επηρεάζουν με ήπιο τρόπο τους τηλε-ναρκωμένους πολίτες, απ’ το να τους στέλνουν γερά ηλεκτροσόκ.


Ο “πολιτικά ορθός” τρόπος έκφρασης είναι ένα ακόμη σημάδι συντηρητισμού, ενός συντηρητισμού τόσο ύπουλου που πλήττει ακόμη και τους νέους. Παιδιά αγχωμένα που προσπαθώντας να καλύψουν το κενό της απουσίας πειθαρχίας στην ζωή τους, ασπάζονται τις αξίες του συντηρητισμού άκριτα. Οι νέοι παλαιότερα μάχονταν τον κανόνα, τώρα τον διαφημίζουν. Κάθε γενιά για να ωριμάσει “δολοφονεί” την επόμενη, η οποία κάποια στιγμή θα εκδικηθεί. Και το χάσμα μεγαλώνει.

Η ελληνική κοινωνία δεν έχει οράματα ούτε αυτοπεποίθηση γι’ αυτό καταφεύγει στο παρελθόν, αμήχανη να προσαρμοστεί στο παρόν. Οι Έλληνες αντί να προσπαθήσουν να φτιάξουν μια ισχυρή κοινωνία πολιτών, προτιμούν να κάνουν μια λακκούβα στον καναπέ τους. Τους καταπίνει ο ατομικισμός, η ξενοφοβία, η ανασφάλεια κι η κατανάλωση. Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά μιας συντηρητικής κοινωνικής και πολιτικής ζωής. Κανείς δεν ενδιαφέρεται να προτείνει εναλλακτικές λύσεις έναντι του καπιταλισμού, ενώ ακόμη κι οι “ριζοσπαστικές” και “προοδευτικές” δυνάμεις, απλά προσπαθούν να διατηρήσουν την θέση τους στο Σύστημα. Το παρανοϊκό σκηνικό έρχεται να το συμπληρώσει η έξαρση του νεο-εθνικισμού, που δεν δημιουργεί νέα οράματα, αντιθέτως τονίζει την ανάγκη για επιστροφή στην παράδοση με ηθικοπλαστικό τρόπο. Η επιστροφή στις “ρίζες” φωλιάζει στον φόβο για τον άλλον, για το άγνωστο, για το μέλλον. Ο σύγχρονος κόσμος είναι πιο σύνθετος και το να βρίσκουμε ως κοινωνία αποδιοπομπαίους τράγους μειώνουμε τις πιθανότητες να αναγεννηθούμε. Η ελληνική κοινωνία για να βγει από το (παρατεταμένο) τέλμα χρειάζεται να γίνει πιο εξωστρεφής και πιο ανθρωποκεντρική. Να αφήσει στην άκρη τα φοβικά σύνδρομα και την υστερία. Και σ’ αυτό έχουμε μερίδιο ευθύνης ο καθένας μας.
nomoretrends