«Αφελείς ή ένοχοι»;

Το ότι οι σφαίρες των αστυνομικών πάντοτε εκτροχιάζονται και στη συνέχεια κατευθύνονται στην καρδιά ενός ανθρώπου ή ότι τα πιστόλια από μόνα τους, οικεία βουλήσει, όπως λέμε, είναι ανέκδοτα που κυκλοφορούν εδώ και τριάντα χρόνια. Επειδή κυκλοφορούν τέτοια ανέκδοτα κανείς δεν θέλει να πιστέψει ότι η σφαίρα του αστυνομικού που σκότωσε τον νεαρό μαθητή μπορεί και αυτή να είχε εξοστρακιστεί, όπως διατείνεται ο δράστης. Και ίσως κανείς δεν θα τολμήσει να έλθει σε αντίθεση με το «κοινό αίσθημα» και να εξετάσει στα σοβαρά και αυτήν την εκδοχή. Αλλά και αν αποδειχθεί επιστημονικά και πέραν πάσης αμφιβολίας ότι πράγματι εκτροχιάστηκε, ποιος θα τους πιστέψει. Στις ψυχολογικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, όπου κυριαρχεί η δίκαιη ή άδικη οργή είναι μάλλον μάταιο να μιλούμε για το «τεκμήριο της αθωότητος», ή για τα δικαιώματα του κατηγορουμένου.

Ηρθε τώρα η... Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για να διαπιστώσει κατά πλειοψηφία, με το πόρισμα της πλειοψηφίας, ότι υπάρχουν «μη υποκειμενικές» ευθύνες υπουργών. Δεν ξέρω αν αυτό το «μη υποκειμενικές ευθύνες» είναι δόκιμος όρος ή εκ του προχείρου κατασκεύασμα. Και στις δύο περιπτώσεις θα έπρεπε να μας το εξηγήσουν, να μας πουν τι σημαίνει για να καταλάβουμε αν εννοούν κάτι ή δεν εννοούν απολύτως τίποτα όπερ και το πιθανότερο.

Αλλά είτε εννοούν είτε όχι ποιος τους πιστεύει; Ολος ο κόσμος πιστεύει ότι στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου δρούσε ο πυρήνας μιας «αδελφότητας», άλλως μαφίας, με σκοπό την αρπαγή και τον πλουτισμό και βέβαια το «φιλανθρωπικό και αναστηλωτικό έργο» της μονής. Αυτός όμως ο «ιερός σκοπός» δεν αίρει τον χαρακτήρα της αρπαγής. Σε αυτή την «αδελφότητα» της αρπαγής ενεπλάκησαν πολλοί άνθρωποι. Αλλοι καλοπροαίρετοι και εύπιστοι, αρκετά λαμόγια και μερικοί υπουργοί για να προωθήσουν την «υπόθεση» και να υπογράψουν τις απαραίτητες αποφάσεις.

Τι θέλετε να πιστέψουμε; Οτι υπέγραψαν με «μη υποκειμενική» ευθύνη ή ότι «παραπλανήθηκαν», όπως αυθορμήτως και αρκετά νωρίς απεφάνθη ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου; Οι συντάκτες τού κατά πλειοψηφία πορίσματος δεν αντιλαμβάνονται ότι οδηγούν τη σκέψη μας σε εκείνο το παλιό δίλημμα: «ανόητος ή ένοχος»; Ο,τι από τα δύο και αν πιστέψουμε το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Αλλά προστίθεται και ένα άλλο αποτέλεσμα: Κλονίζεται η εμπιστοσύνη μας στα θεσμικά όργανα της Δημοκρατίας όπως είναι το Κοινοβούλιο. Είχαν να ερευνήσουν μια υπόθεση μάλλον απλή, με αναμφισβήτητες ανταλλαγές περιουσιακών στοιχείων σε βάρος του Δημοσίου, για τις οποίες ήταν απαραίτητες οι υπογραφές υπουργών, δηλαδή πολιτικές αποφάσεις με πολιτική ευθύνη. Και κατέληξαν στις «μη υποκειμενικές» ευθύνες!

Αρχίζω να αμφιβάλλω κατά πόσο οι πολιτικοί μας ηγέτες είναι αρκετά ευφυείς, τουλάχιστον όσο απαιτεί η θέση τους. Από την πρώτη στιγμή ήταν φανερό ότι για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου υπήρχαν σοβαρές πολιτικές ευθύνες (δεν διανοούμαι ότι ο πολιτικός μπορεί να έχει και άλλες ευθύνες εκτός από πολιτικές. Αν η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή αναγνώριζε τις ολοφάνερες πολιτικές ευθύνες, ασφαλώς μερικοί υπουργοί θα έπρεπε να εγκαταλείψουν τη θέση τους. Αυτό όμως θα ήταν πολύ ειλικρινέστερο και υπεύθυνο από αυτό που συμβαίνει σήμερα. Ολος ο κόσμος (το δείχνουν και οι δημοσκοπήσεις) πιστεύει ότι υπάρχει σκάνδαλο, οικονομικό και ηθικό, με τη συμμετοχή υπουργών και η κυβερνητική πλειοψηφία να μας μιλάει για «μη υποκειμενικές ευθύνες».

Τα δύο περιστατικά της «εκτροχιασμένης» σφαίρας και του σκανδάλου του Βατοπεδίου, δείχνουν πόσο έχει κλονιστεί η εμπιστοσύνη, μεταξύ Πολιτείας και πολιτών. Αυτή είναι η μέγιστη ζημιά και ας μην απορούμε ούτε για την οργή ούτε για την ασυδοσία που κυκλοφορούν στους δρόμους.

Καθημερινή