Ευθύνη και τίμημα

Η οικονομική κρίση ήλθε, αλλά δεν ήλθε εξ ουρανού.

Είναι προϊόν στρέβλωσης και αστοχίας του οικονομικού συστήματος, φυσικό επακόλουθο συγκεκριμένων πράξεων και επιλογών.

Είναι αποτέλεσμα της αχαλίνωτης και εν πολλοίς ανεξέλεγκτης λειτουργίας των χρηματοοικονομικών αγορών, οι οποίες κυριαρχήθηκαν από το κυνήγι της υπερμεγέθυνσης, της υπερκερδοφορίας και των υπεραμοιβών.

Κοινή είναι η πεποίθηση ότι οι τράπεζες συνέβαλαν τα μέγιστα στη διαμόρφωση αυτών των συνθηκών.

Παρασύρθηκαν από... το κλίμα και την ατμόσφαιρα της εποχής, από το κύμα της γενικευμένης ευφορίας, που ήθελε τα πιστωτικά αγαθά κυρίαρχα και τους πιστωτικούς κινδύνους ανύπαρκτους. Κάπως έτσι γεννήθηκε η «φούσκα» του υπερδανεισμού, που σήμερα βυθίζει τον κόσμο ολόκληρο στην ύφεση. Το δυστύχημα είναι ότι τα πρόσωπα που πρωτοστάτησαν στον κύκλο του υπερδανεισμού, της υπερτίμησης των αξιών και της υποεκτίμησης των κινδύνων πρωτοστατούν και στη σημερινή φάση της υποχρηματοδότησης, της υπερτίμησης των κινδύνων και των υποτίμησης των αξιών. Οι ίδιοι άνθρωποι που έδρασαν ανεξέλεγκτα στα χρόνια της ευφορίας οδηγούν και τώρα στην εποχή της κρίσης τις τράπεζες.

Δρουν, δε, το ίδιο ανεξέλεγκτα, διατηρώντας ακέραιες τις αντιλήψεις και τις στοχεύσεις τους.

Ακόμη και στις σημερινές συνθήκες επιδιώκουν την κερδοφορία με κάθε μέσο, παραγνωρίζοντας τις ανάγκες των οικονομιών και των κοινωνιών. Ανταγωνίζονται ανοήτως μεταξύ τους για τις καταθέσεις, υπερτιμολογούν τις υπηρεσίες που προσφέρουν, είναι έτοιμοι να καταδικάσουν σε πιστωτική ασφυξία ακόμη και μεγάλες συνεπείς επιχειρήσεις, δεν δείχνουν, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, καμία διάθεση ευελιξίας και προσαρμογής στις κοινωνικές συνθήκες που τείνουν να διαμορφωθούν.

Λαθεύουν και πάλι.

Αν επιμείνουν, αν δεν αλλάξουν γνώμη, αν δεν αποδεχθούν ελάχιστη συμμετοχή στην κρίση, αν δεν αναλάβουν το κόστος που τους αναλογεί, αν δεν συμφιλιωθούν με την ιδέα ότι θα περάσουν μερικές χρονιές χωρίς κέρδη, θα βυθίσουν τις οικονομίες στην ύφεση και τον κόσμο στη φτώχεια.

Και στο τέλος θα αυτοκαταστραφούν και οι τράπεζές τους θα χαθούν.

Οπως είναι φανερό αυτή η τραπεζική εκδοχή του παραλογισμού δεν μπορεί να γίνει ανεκτή στη σημερινή εποχή.

Οι κοινωνίες και οι χώρες οφείλουν να αντιδράσουν, να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Να ελέγξουν πράξεις και αποφάσεις, να επαναφέρουν τα πράγματα σε λογική τροχιά και το οικονομικό σύστημα σε κανονική λειτουργία.
Αντώνης Καρακούσης από το Βήμα