Κλείνουν τις στρόφιγγες οι τράπεζες το 2009

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΙΩΤΗ

Σύμφωνα με τις πλέον αισιόδοξες προβλέψεις, οι τραπεζικές πιστώσεις προς τα νοικοκυριά αλλά και τις επιχειρήσεις το 2009 θα είναι τουλάχιστον κατά 50% μειωμένες σε σχέση με φέτος.

Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να αγγίξει πλέον και την πραγματική οικονομία, η οποία τα τελευταία χρόνια αναπτυσσόταν με δανεικά, αλλά και τις ίδιες τις τράπεζες, που πλέον οφείλουν να αναθεωρήσουν τα επιχειρησιακά τους σχέδια.

Θα δανείσουν με αυτά που δίνει το κράτος

Η κατάσταση θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερη, αν δεν υπήρχε το σχέδιο ενίσχυσης της κυβέρνησης, γιατί, όπως προκύπτει από τα βασικά μεγέθη, στην ουσία τα κεφάλαια για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια που θα χορηγήσουν οι ελληνικές τράπεζες του χρόνου θα τα διαθέσει το Ελληνικό Δημόσιο.

Ήδη από τον περασμένο μήνα είναι... ορατή η συγκράτηση στις χορηγήσεις, καθώς τα επιτόκια εκτοξεύτηκαν σε δυσθεώρητα ύψη, καθιστώντας πανάκριβο το κόστος του χρήματος. Τα νοικοκυριά που σχεδίαζαν να αγοράσουν κατοικία, αναβάλλουν την απόφαση, περιορίζοντας ταυτοχρόνως την κατανάλωσή τους. Από την πλευρά τους, οι επιχειρήσεις «μαζεύουν» τις δαπάνες τους όσο είναι εφικτό, επιδιώκοντας να αποφύγουν όσο είναι δυνατόν την κάλυψη των αναγκών τους με δανεικό χρήμα.

Τελείωσε η «μπελ επόκ» δανεισμού

Όμως, μέχρι να οξυνθεί η κρίση στις αρχές Οκτωβρίου, το περιβάλλον για όλους θύμιζε «belle epoque»... πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Οι πάντες κινούνταν στους συνήθεις φρενήρεις ρυθμούς της υπερκατανάλωσης, που τροφοδοτούσε την ανάπτυξη αλλά και την κερδοφορία επιχειρήσεων, μηδέ εξαιρουμένων των τραπεζών. Οι πιστώσεις των τραπεζών προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά αυξάνονταν με ρυθμό 20%. Ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Προβόπουλος, μιλώντας στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα, εκτίμησε ότι στην καλύτερη περίπτωση ο ρυθμός αυτός θα υποχωρήσει στο 10% το 2009.

Μέχρι τα τέλη Αυγούστου, οι τράπεζες είχαν χορηγήσει από την αρχή του χρόνου περίπου 6 δισ. ευρώ για νέα στεγαστικά δάνεια και περισσότερα από 3 δισ. ευρώ σε καταναλωτικά και κάρτες. Υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος του έτους, παρά την επιβράδυνση, θα χορηγήσουν άλλα 6 δισ. ευρώ και στις δύο κατηγορίες. Δηλαδή, εντός του 2008, στη στεγαστική και καταναλωτική πίστη διοχετεύτηκαν περίπου 16 δισ. ευρώ, 20% περισσότερα απ' ότι το 2007. Αν τώρα ο ρυθμός αυτός υποχωρήσει στο 10%, σημαίνει ότι του χρόνου οι χορηγήσεις αυτές θα απορροφήσουν μόνο 10 με 11 δισ. ευρώ. Στις επιχειρήσεις αναμένεται να χορηγηθούν δάνεια 11-12 δισ. ευρώ, από 21 δισ. ευρώ φέτος. Βέβαια, μια κάμψη στις χορηγήσεις των δανείων την ανέμεναν οι πάντες. Ουδείς όμως μπορούσε να προβλέψει ότι η «διόρθωση» θα ήταν τόσο βίαιη.

Χωρίς μάλιστα το πακέτο ενίσχυσης των τραπεζών που εξήγγειλε ο Γ. Αλογοσκούφης, η κατάσταση θα ήταν προδήλως χειρότερη. Το Δημόσιο, για να ενισχύσει τη ρευστότητα των τραπεζών, θα διαθέσει περίπου 23 δισ. ευρώ (τα υπόλοιπα 5 δισ. ευρώ θα αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας). Το ποσό αυτό σχεδόν ταυτίζεται με το ύψος των νέων δανείων που εκτιμάται ότι θα χορηγήσουν την επόμενη χρονιά οι τράπεζες. Όπερ σημαίνει ότι, χωρίς τη στήριξη του Δημοσίου, η αγορά θα είχε ξεμείνει από δανεικά, με ότι αυτό συνεπάγεται για ολόκληρο τον οικονομικό ιστό της χώρας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, τα τραπεζικά σχέδια για αύξηση των μεγεθών τους κατά 17% μοιάζουν όνειρο απατηλό.

enet.gr